صورتحساب برای سهام عدالتی که نیست
از سال ۱۳۸۴که نامزد‌های ریاست‌جمهوری مدام پشت تریبون دم از واگذاری سهام عدالت به مردم می‌زدند تاکنون که اصلا مشخص نیست سهام عدالت چیست، پرونده ساده سهام عدالت نه فقط ساده‌سازی نشده بلکه روزبه‌روز بر پیچیدگی‌هایش اضافه شده است.
از یک سو مدیران شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی در فکر کیسه‌ای هستند که خودشان برای خودشان دوخته‌اند و از سوی دیگر دولت در تلاش است از این پرونده بزرگ کلاهی برای خودش بدوزد تا از طریق آن احاطه بیشتری بر بازار‌های مالی داشته باشد. در چنین شرایطی سازمان خصوصی‌سازی که تلاش می‌کند این پرونده را نجات دهد به تازگی سامانه‌ای را طراحی کرده است که از طریق آن با صدور صورتحساب سهام عدالت مطابق برنامه ۱۰ساله پیش برود و از شر این پرونده به خوبی و خوشی گذر کند.
اما راه‌اندازی این سامانه نه فقط به حل ماجرای سهام عدالت کمکی خواهد کرد و نه منجر به حل شفاف سهام عدالت خواهد شد.
این سامانه به نشانی samanese.ir قرار است تا پایان سال برای ۵۰میلیون نفر از مشمولان سهام عدالت صورتحسابی صادر کند که از طریق آن مشخص خواهد شد که هر نفر چقدر سهام خواهد گرفت. اما نکته اینجاست که مطابق با این روش به غیراز ۲دهک بقیه مشمولان حداکثر ۵۰۰هزار تومان سهم عدالت خواهند گرفت درحالی‌که قبلا نامزد‌های ریاست‌جمهوری وعده داده بودند به هر یک از مشمولان یک میلیون تومان سهام عدالت خواهند داد.
با این شرایط این پرسش به‌وجود آمده که چطور درفرایند واگذاری سهام عدالت چنین اتفاق افتاده است. از سوی دیگر کارشناسان انتقاد می‌کنند که صورتحساب سهام عدالت براساس چه قانونی صادر خواهد شد چرا که لایحه سهام عدالت که در آن نحوه آزادسازی سهام عدالت مشخص شده، هنوز به مجلس نرفته است.
قرار است در این لایحه نحوه آزادسازی سهام عدالت مشخص شود و شاید اصلا لازم نباشد که هر نفر برای دریافت یک میلیون تومان سهام عدالت ۵۰۰هزار تومان از جیبش پرداخت کند. چرا که به زعم برخی کارشناسان حتی این امکان وجوددارد که بخشی از سهام موجود در سبد سهام عدالت که گفته می‌شود ارزشش بیش از ۶۰هزار میلیارد تومان است از طریق بازار سهام فروخته شود و با واریز آن به‌حساب خزانه دولت بقیه اقساط مشمولان سهام عدالت تسویه شود.
در سامانه‌ای که جدیدا طراحی شده است قرار است آن دسته از مشمولان که تخفیف ندارند بقیه مبلغ سهامشان را نقدا به‌حساب خزانه دولت واریز کنند تا صاحب یک میلیون تومان سهام عدالت شوند در غیراین صورت فقط ۵۰۰هزار تومان به آنها سهام داده خواهد شد.از طریق لایحه سهام عدالت باید تصمیم گرفته شود که سهام مشمولان از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا از طریق شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی آزاد شود.
اما سامانه جدید جلوتر از اهداف لایحه سهام عدالت قرار است برای ۴۹میلیون و ۲۰۰هزار نفر از مشمولان صورتحساب صادر و مشخص کند هر نفر چقدر سهام می‌گیرد این یعنی اینکه نحوه آزادسازی سهام عدالت از قبل مشخص شده است.
میرعلی اشرف عبدالله پوری حسینی، رئیس‌کل سازمان خصوصی‌سازی درباره این سامانه گفته بود: در هفته‌های آینده صفحات جدید مربوط به ارزش دارایی و صورتحساب کاربران در این سامانه قابل دسترسی است. همچنین سهامداران می‌توانند مبلغ پرداختی خود را در این سامانه مشاهده و درصورت تمایل اقدام به پرداخت آن کنند.پوری حسینی تصریح کرد: زمان آزادسازی سهام عدالت در سال ۹۶ خواهد بود.
جعفر سبحانی، سخنگوی سازمان خصوصی‌سازی هم دراین باره گفته بود: مشمولان در اواخر بهمن‌ماه یا اوایل اسفند‌ماه می‌توانند به سایت سهام عدالت مراجعه و پس از تکمیل اطلاعات اولیه در صفحه پایانی صورتحساب را دریافت کنند.اوتوضیح داده بود: قرار است فرصتی به مشمولان داده شود تا فاصله ۵۱۰ تا ۵۱۵ هزار تومان تا یک میلیون تومان سهام عدالت را به‌صورت دلخواه تعیین تکلیف کنند. بر‌همین اساس شهروندان می‌توانند تصمیم بگیرند که میزان باقیمانده را خود به‌حساب خزانه واریز کنند یا مانند سال‌های گذشته از محل سود سهام تأمین شود.
موضوع باید بررسی شود
محمد رضا پور ابراهیمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس درباره صدور صورتحساب برای مشمولان سهام عدالت گفت:این موضوع باید بیشتر مورد بررسی قرار گیرد چرا که هنوز لایحه سهام عدالت به‌دست مجلس نرسیده است و طرحی که خود مجلس هم دارد با توجه به ترافیک کاری مجلس سال آینده در دستور کار قرار خواهد گرفت.
او تأکید کرد: باید بررسی شود که نحوه ارائه صورتحساب‌ها چگونه است چرا که مطابق قانون صورتحساب باید مطابق با قانون آزادسازی سهام عدالت صادر شود و این کار مستلزم این است که قانون نحوه آزادسازی را تعیین تکلیف کند.
با ما مشورت نشد
سیدعلی حسینی، مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های سهام عدالت استان تهران درباره این سامانه گفت: برای راه‌اندازی این سامانه هیچ مشورتی از شرکت‌های تعاونی سهام عدالت و سرمایه‌گذاری‌های سهام عدالت گرفته نشده است. او ارزش اسمی سهام عدالت را هم‌اکنون ۴۷هزار میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: طبق آمارهای اعلامی از سوی دولت، تاکنون ۲۷هزار میلیارد تومان از ارزش اسمی این سهام مستهلک شده و به خزانه دولت واریز شده است.
حسینی گفت: ارزش فعلی سهام عدالت به‌دلیل تغییرات قیمت سهام شرکت‌های بورس در پرتفوی سهام عدالت دقیق مشخص نیست و یکی از علت‌های آن نیز عدم‌وجود صورت‌های مالی شرکت‌های سرمایه‌گذاری و همچنین غیربورسی بودن برخی دارایی‌های سهام عدالت است.
وی با بیان اینکه از شرکت‌های حاضر در پرتفوی سهام عدالت، صورت‌های مالی شفافی در دست نیست، گفت: علاوه بر این موضوعات، مالکیت دولت طبق قانون تجارت در شرکت‌های مشمول واگذاری سهام عدالت قانونی نیست، اما مسئولان فعلی دولت معتقدند که تا زمان تسویه کامل مطالبات، این سهام باید دراختیار دولت باقی بماند؛ علاوه بر این، مسئولان دولتی معتقدند که واگذاری سهام عدالت قطعی نشده است.
راه‌اندازی سامانه بلاتکلیفی را مرتفع نمی‌کند
در همین رابطه سیدمهدی فرشادان عضوکمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با بیان اینکه باید سامانه مذکور اطلاعات دقیقی درخصوص نحوه واگذاری سهام عدالت و سود تعلق گرفته به آن ارائه کند، تصریح کرد:ایجاد سامانه مذکور نمی‌تواند معایب پیش روی سهام عدالت را کاهش دهد.
جزئیات چگونگی صدور صورتحساب سهام عدالت
سخنگوی سازمان خصوصی‌سازی با تأکید بر اعلام صورتحساب مشمولان در سامانه سهام عدالت تا پایان سال‌جاری، گفت: این صورتحساب اواخر بهمن‌ماه یا اوایل اسفند‌ماه سال‌جاری به مشمولان ارائه خواهد شد. جعفر سبحانی با بیان اینکه سهام عدالت به لحاظ تعداد جمعیتی دارای ۴۹میلیون و ۲۰۰ هزار مشمول است، افزود: سازمان خصوصی‌سازی براساس مصوبه شورای اصل ۴۴ قانون اساسی که ۲ماه قبل به تصویب رسید موظف شد تا پایان سال ۹۵ برای تمامی مشمولان سهام عدالت صورتحساب تولید کند.
سهم هر مشمول چقدر است: وی ادامه داد: براساس این صورتحساب مشخص می‌شود که برای هر مشمول طی ۱۰ سال گذشته چه میزان سود از محل شرکت‌های سرمایه پذیر به نیابت از آنها به‌حساب خزانه واریز یا تادیه شده است. مشاور رئیس‌کل سازمان خصوصی‌سازی تصریح کرد: بر همین اساس میزان پرداختی هر مشمول از محل سود دریافتی طی ۱۰ سال مشخص می‌شود که براساس پیش‌بینی‌ها این رقم حدود ۵۱۰ تا ۵۱۵ هزار تومان است.
تعیین وضعیت مشمولان ۲ دهک اول: سبحانی گفت: همچنین براساس این صورتحساب وضعیت افرادی که مشمول تخفیف هستند و در ۲ دهک اول قرار دارند نیز مشخص می‌شود.یادآور می‌شود، سهام عدالتی که در اختیار دهک اول و دوم قرار دارد (بسیجیان، روستاییان و عشایر، افراد تحت حمایت کمیته امداد و بهزیستی) با تخفیف ۵۰ درصدی همراه است.
کسر سودهای پرداختی در سال‌های ۸۷ و ۸۸: وی تأکید کرد: در بخش دیگر این صورتحساب هم به میزان سودی که در سال‌های ۸۷ و ۸۸ به‌حساب برخی از مشمولان واریز شده اشاره می‌شود. مشاور رئیس‌کل سازمان خصوصی‌سازی تصریح کرد: در سال‌های مذکور برخی از مشمولان ۴۰، ۸۰ یا ۱۲۰ هزار تومان سود در یک یا دو مرحله دریافت کرده‌اند که البته این مبلغ درصورتحساب از میزان اولیه کسر می‌شود.
منبع: alef.ir