شواهد موجود در صورت سودمندی و کارایی داورهای گیاهی
اگرچه در قرن اخیر هیچ شکی در کارایی داروهای گیاهی وجود ندارد، با این حال یکی از مواردی که طی چند دهه گذشته در علم داروسازی به طور مکرر و بحث برانگیز مطرح شده است، بحث ارائه دلایلی مبتنی بر کار آمدی گیاهان دارویی می باشد، ولی با این وجود هنوز نتیجه قطعی وکاملی برای آن ارائه شده است. افراد زیادی روی این موضوع مطالعه و بررسی کرده اند که ازبین آن ها می توان به مطالعات کینل اشاره کرد. این محقق عقیده دارد گیاهان دارویی کارایی زیادی دارندکه شواهدی در تایید از ارائه کرده است. وی در سال ۱۹۹۴ مجددا مبانی معرفت شناختی خود را در مورد گیاهان دارویی بیان کرده است. بعضی از متخضصین تلاش می کنند اثرات انفرادی و انتزاعی هری ک از مواد شیمیایی جداسازی شده ازگیاهان را ازجنبه درمانی مورد بررسی قراردهند، اما باید گفت که این متخممین در واقع دیگر تاتیرات بالقوه موجود را در نظر نگرنته و به از توجهی نکرده اند. البته تلاش های دیگری نیز برای شناختن چگونگی اثر این مواد به صورت انتزاعی وانفرادی انجام گرفته است.
کمیسیون ای با توجه به شواهد موجود در مورد کارامدی داروها و درمان این گونه تشخیصی داده است که میزان کارایی و سودمندی گیاهان دارویی را نمی توان با توجه به معیارهای یک طرفه (که استانداردهایی بوای آزمایشات کنترلی داروهای سنتتیک می باشد) مورد مقایسه و ارزیابی قرار داد. این کمیسیون قانونگذاران و متخصصین دست اندر کار در امورگیاهان دارویی را ملزم کرده است که قوانین مدونی در مورد آزمایشات دارویی لازم برای ارزیابی استاندارد و میزان کارایی گیاهان دارویی تدوین کنند که به عنوان استانداردهای متعبر به کارگرفته شوند. این کمیسیون پس از بررسی های لازم پنج معیار اساسی و پایه ای برای ارزیابی میزان کارایی گیاهان دارویی تعیین کرده است که یا باید یکی ازاین معیارها در مورد گیاهان دارویی به طور کاملا واضح ثابت شود و یا اینکه احتمال سودمندی این داروها با درصد بالایی نشان داده شود. این معیارها بدین شرح می باشند:
۱- در مقالات موردی و مروری محققان، کتابچه های راهنما و یا کتاب های منع و ماخذ که به وسیله انستیتوهای معروف و معتبر چاپ می شود اثرات درمانی آن ها تایید شود؛
۲- درمطالعات کنترل شده، مقایسه ای اثرات درمانی آن ها اثبات شده باشند؛
۳- یا در مطالعات آزمایشگاهی یافته هایی مبتنی بر وجود اثرات درمانی دیده شده باشند. (البته دراین مورد تست های کلینیکی به تنهایی برای صدور اجازه تجویز کافی نمی باشند.)
۴- اظهارات یا نتایج مربوط به داده های تجزیه از (اعم از تجزیه کلینیکی و تجزیه زیستی) و یافته های علمی مربوط به این گونه داروها مجموعا و با هم ارائه شود.
۵- یافته های آزمایشی قطعی و ثابت شده باشند یا مشاهدات سودمند دیگری حاصل شده باشند. در این مورد نیز این نکته را باید مد نظر داشت که یافته های تجربی به تنهایی نمی توانند برای صدور مجوز در تجویز دارو کافی باشند.
برای بررسی میزان کارایی و سودمندی گیاهان دارویی، ابتدا تمام اطلاعات علمی موجود و قابل دستیابی توسط افراد متخصص جمع آوری شده و در کمیته های فرعی این کمیسیون مورد بررسی وارزیابی قرار می گیرند. پس از این مرحله، کارایی اطلاعات درجلساتی به طور کامل به بحث گذاشته شده و در مورد آن تصمیم گیری می شود. پس از ارائه یک پیش مقاله یا یک پیش نوین از ،تک نگار، کمیسیون منتظر ارائه نظرات و مباحث علمی مجامع علمی می شود. مدت ارائه نظرات معین بوده و پس از به پایان رسیدن این مدت، کمیسیون این تک نگار را برای چاپ در مجله کمیته سلامتی فدرال به انجا ارسال می نماید. درحال حاضر حدود ۲۵۰ تک نگار کامل در مورد گیاهان دارویی و ترکیباتی که به صورت مخلوطی از چند گیاه می باشند وجود دارد که تعدادی از آن ها به جهت به روزکردن اطلاعات و تطبیق مطالب تک نگار با یافته های جدید در نوبت بازبینی و تجدید نظر می باشند.
اکثر گیاهان دارویی دارای درجه یا رتبه مثبت هستند، اما تعدادی از این داروها نیز دارای درجه منفی می باشند که به آن ها تک نگارمنفی اطلاق می گردد. قرارگرفتن این داروها در رتبه بندی عنفی به این دلیل است که یافته های تجربی در صورت کارایی این داروها کافی نبرده، یا به عبارت دیگر شوا هد علمی کافی جهت تایید اثوات مفید این داورها وجود ندارد. علاوه بر این، داروهایی مضرات آن ها بیشتر از فواید شان باشد نیز دارای تک نگارمنفی هستند. بررسی و تعیین میزان اثرات جانبی گیاهان دارویی بسیار مشکل است و در صورتی که بخواهیم فقط با توجه به تجزیه های سم شناسی این بررسی را انجام دهیم بسیار مشکل تر نیز خواهد شد. در بعضی حالات بعضی ازگیاهان اثرات سوء یا اثرات جانبی نسبتا کمی دارند، اما به دلیل کم اهمیت بودن اثرات مفیدشان آن ها را جزو گیاهان درجه منفی قرار می دهند. حالت اخیر به طور مشخص در مورد بعضی ازگیاهان دارویی با اثر ملایم نیز دیده می شود.
منبع: مه شو