سیاست‌مداری و مشاوران غافل
رضا صادقیان
نمی‌توان در دنیای سیاست خبری از یک کنش سیاسی سراغ گرفت و جایی برای مشاور یا مشاوران احتمالی وقوع آن رویداد سیاسی قائل نشد. آنچه در عالم سیاست روی می‌دهد، قبل از آنکه تصمیم شخصی سیاستمداران باشد، حاصل جمع گفتگوها و مسیرهای‌است که با مشورت مشاوران انتخاب و یا‌طرد می‌شود. کردار هر کدام از سیاسیون و ارائه برنامه‌های آنان گرد حلقه مشاوران آنان شکل می‌گیرد، به این‌ترتیب نمی‌توان نقش مهم و پررنگ مشورت‌ها را در سیاست نادیده انگاشت. نقشی که گاه می‌تواند در نقطه‌ای حساس سبب اوج‌گیری و یا شکست یک سیاستمدار در میعادگاه سیاسی تلقی گردد.
با نگاهی به وعده‌های انتخاباتی کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری به‌سادگی می‌توان متوجه کار گروهی، نقش مشاوران و حرکت فردی و یا بی‌برنامه آنان شد. نامزدهایی که هیچ ارزشی برای مشورت گرفتن قائل نیستند و معمولا با حرف‌های عجیب و غریب در هنگام ثبت‌نام برنامه‌های فضایی! خود را اعلام می‌کنند به سادگی هرچه تمام و با دستان خویش مورد تمسخر واقع می‌شوند، ولی کاندیداهایی که برنامه‌های خود را ارائه می‌دهند از دو حالت خارج نیستند.
یک: از مشاوران و کارشناسان با تجربه استفاده می‌کنند. دوم: تیم آنان مجموعه‌ی از مشاوران ناآگاه و کم تجربه بهره می‌برد. شاید در هیاهوی رسانه‌ها و حمله‌های بی‌امان منتقدان و انکار کنندگان وضع موجود صدای کاندیدایی که از تجربه کارشناسان خبره بهره می‌جوید چندان شنیده نشود، ولی تجربه نشان داده کارنامه این سیاستمداران قابل دفاع‌تر از کسانی است که شعارهای بسیار می‌دهند ولی در عمل آورده‌ای قابل لمس و امیدوار کنده برای شهروندان در مدت دولتمداری نداشته‌اند.
در همین مورد دو مثال قابل ذکر است. متن بیانیه و اعلام تیتروار برنامه‌های قالیباف برای ریاست جمهوری حکایت حضور پرشمار مشاوران و افرادی را می‌دهد که الفبای کار رسانه را می‌دانند ولی نحوه به کارگیری این دانش را به خوبی فرا نگرفته‌اند. حمله مستقیم به شخص روحانی را می‌توان مشورت فعالان رسانه‌ای فرض کرد. مشورتی که گمان می‌کند با زیر سوال بردن تمام فعالیت‌های دولت طی چهار سال گذشته و ارائه نمایی دلنشین‌تر از آینده پیش‌رو موفق به کسب رای شهروندان می‌شود. همچنین ارائه تیتر برنامه‌های ریاست جمهوری شهردار تهران را می‌توان کار کارشناسان دانست. کسانی که قبل از آنکه سر در گریبان اعداد و ارقام داشته باشند و بتوانند در فرصت مناسب گفته‌های خویش را با اعداد شفاف و قابل دستیابی برای دیگر کارشناسان اثبات نمایند، اسیر شور و شوق تبلیغات زودهنگام کاندیدا شده‌اند. به عبارتی با ناآگاهی کامل خبر از وقوع رویدادی در آینده می‌دهند که احتمال جامه عمل پوشاندن آن برنامه‌ها با واقعیت موجود در هیچ کجای کره زمین ناچیزترین همخوانی ندارد.
ورود چنین مشورت‌هایی در متن بیانیه آقای قالیباف بهانه غیرقابل چشم‌پوشی در اختیار رقبای او قرار خواهد داد، بهانه‌ای که توسط مشاوران ناآگاه وی از همین الان در اختیار رقیبان انتخاباتی قرار گرفته است. شاید همان کسانی که در مناظره انتخاباتی سال ۹۲ خط پرهزینه حمله به روحانی را به ایشان نشان دادند، حال با همان دست فرمان به سوی شکست می‌رانند. وقوع چنین احتمالی دور از ذهن نخواهد بود. تردیدی نیست که گام نهادن آقای رئیسی به میدان رقابت‌ها براساس مشورت با اصحاب صاحب نظر و مشاوران معتمد صورت گرفته است. ولی این مشاوران نتوانستند آنگونه که باید و شاید، کنش وی را بدون دوری جستن از تجربه نسبتا تلخ عموم شهروندان در دولت نهم و دهم ترسیم کنند. همراهی تاثیرگذارترین کارگزاران آن دولت، وزیر نفت دولت دهم و مدیر سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی دولت نهم ناخواسته به مخاطبان این پیام را ارسال می‌کند که سیاست‌های رئیسی برمدار همان رفتارهای پرحاشیه دولتمردان نهم و دهم خواهد چرخید. نمی‌توان از کارگزاران دولت‌های سابق در هنگام ثبت‌نام و یا کنفرانس‌های خبری استفاده کرد ولی دقتی به راه و رسم آنان در حوزه مدیریتی گذشته نکرد. چنانچه گمان کنیم موافقت با چنین همراهی صرفا یک تصمیم شخصی بوده و مشاوران نقشی در آن نداشتتند.
این مهم نیز نشان می‌دهد کاندیدای مورد نظر نه تنها به حلقه مشاوران اعتماد ندارد بلکه شناخت نزدیک به واقعیت از خواسته‌های مطرح شده از سوی شهروندان طی سال‌های گذشته در اختیارشان قرار نگرفته است.جایگاه مشاوران و مشورت‌های کارشناسی شده در دولت‌ها و اتخاذ تصمیم‌های کلان در حاکمیت بسیار مهم و غیرقابل ظن است. می‌توان همزمان با دقت در برنامه‌های ارائه شده توسط کاندیدای ریاست جمهوری، با دقتی بیشتر به حلقه مشاوران اول آنان نگریست.مشاورانی که گاه با ارایه مشورت‌های نابه‌جا و غیرمحاسبه شده بدترین هزینه‌ها را با نام کاندیدای ریاست جمهوری و دولتمردان به ملت تحمیل می‌کنند. نقش مشاوران را ناچیز نگیریم.
منبع: بهارنیوز
