سرمایه‌گذاری روی گرفتاری‌های مردم
روزنامه بهار: ثانیه‌ها برای انتخاب رئیس دولت دوازدهم به شمارش افتاده است و ۲۹ اردیبهشت‌ماه با رأی مردم ایران، رئیس دولت آینده مشخص خواهد شد. بی‌تردید فرمان دولت دوازدهم دست هر کسی بیفتد، کار بسیار سختی پیش رو خواهد داشت، اما نه سختی شرایط دولت یازدهم. حسن روحانی در سال ۱۳۹۲ دولتی را تحویل گرفت که بنا به آمارهای رسمی، تمامی شاخص‌های اقتصادی روی خط قرمز حرکت می‌کردند، اما حالا پس از گذشت ۴ سال تقریبا روند معکوس شده و بنا به اذعان فعالان اقتصادی، امید به سرمایه‌گذاری در ایران جوانه زده است. به عبارتی، دولت دوازدهم به نسبت دولت یازدهم با زیرساخت‌های مناسب‌تری برای حل مشکلات اقتصادی مواجه است. در این شرایط، سئوالی که مطرح است، اینکه وعده‌های اقتصادی که کاندیداها به مردم می‌دهند چقدر واقعیت دارد و اگر واقعی باشد چه تاثیری می‌تواند بر اقتصاد ایران گذارد؟
عکس یادگاری با فقرا
یک کارشناس اقتصادی در این رابطه گفت: اینکه امروز برویم با فقرا عکس یادگاری بگیریم و دست روی سر آنها بکشیم و فردا آنها را فراموش کنیم دیگر کار برد ندارد. حسین راغفر در گفت‌وگو با ایلنا در خصوص میزان اثرگذاری وعده ایجاد ۵ میلیون شغل و یا دو و نیم برابر کردن درآمدهای کشور بر رای مردم، اظهار داشت: مردم دیگر به این افراد و به این وعده‌ها رای نمی‌دهند زیرا سابقه شنیدن چنین وعده‌هایی را دارند و امروز با توجه به بالا رفتن آگاهی عمومی، دیگر تشخیص می‌دهند که چقدر این شعارها به واقعیت نزدیک است. استاد دانشگاه الزهرا ادامه داد: امکان ایجاد ۵ میلیون شغل وجود دارد اما نه در ساختار اقتصاد سیاسی موجود. اگر واقعا به دنبال ایجاد این تعداد شغل هستند باید ساختار اقتصادی کشور تغییر کند که این امر نیازمند یک عزم سیاسی است. این عزم در کاندیداهای اصول‌گرا وجود ندارد. وی ادامه داد: افرادی که این وعده‌ها را می‌دهند مشخص است که خارج از مطالعه و برنامه این شعارها را بیان می‌کنند. قالیباف و رئیسی بیشتر بر روی ظرفیت‌های فقر و گرفتاری‌های مرم سرمایه‌گذاری کرده‌اند و نه بر روی واقعیت‌های اقتصادی دولتی که تحویل خواهند گرفت. راغفر تصریح کرد: امروز ما ۵۰۰ هزار میلیارد تومان طرح‌های معوقه داریم و بالغ بر ۸۰ درصد بودجه برای پرداخت دولت حقوق و دستمزد هزینه می‌شود. درآمدهای نفتی نیز کاهش پیدا کرده و دیون دولت ۷۰۰ هزار میلیارد تومان اعلام شده است. از طرف دیگر ما تنها ۱۳ هزار میلیارد تومان طرح عمرانی داشتیم. وی ادامه داد: تعداد طرح‌های نیمه تمام ما ۵۰۰ هزار میلیارد تومان است که اگر سالی ۵۰ هزار میلیارد تومان هزینه کنیم بعد از مدت ۱۰ سال تازه طرح‌های نیمه تمام کنونی را به اتمام می‌رسانیم. این یعنی دو دولت بعد باید طرح‌های عمرانی این دولت را انجام دهند.
رشد لازم برای تحقق شعارها
راغفر تصریح کرد: با توجه به این شرایط کنونی، اجرایی شدن این مسئله امکان‌ناپذیر است. رشد اقتصادی لازم برای تحقق این شعارها بیش از ۱۶ درصد است در حالی که بیشترین رشد اقتصادی ما پس از انقلاب ۸ درصد بوده است. استاد دانشگاه الزهرا ادامه داد: کسی که این حرف‌ها را می‌زند یعنی با واقعیت‌های اقتصادی کشور آشنا نیست این حرف‌ها بیشتر جنبه شعار دارد و روی گرفتاری‌های مردم سرمایه‌گذاری کرده‌اند. امروز سلامت روحی و روانی جوانان در معرض خطر قرار گرفته و این افراد بر روی اضطراب مردم سرمایه‌گذاری کردند.
راغفر با اشاره به تبلیغات خاص برخی از کاندیداها گفت: اینکه امروز برویم با فقرا عکس یادگاری بگیریم و دست روی سر آنها بکشیم و فردا آنها را فراموش کنیم دیگر کاربرد ندارد. مردم این نوع رفتارها را شناخته‌اند هر چند در برخی از مناطق ممکن است این نوع حرکات جواب دهد و این دقیقا همان ظرفیت‌هایی است که احمدی‌نژاد بر روی آن سرمایه‌گذاری کرده بود. راغفر با اشاره به شخصیت چنین افرادی گفت: علاوه بر این باید توجه داشت این گونه حرکات نمایشی نیاز به کاریزمای خاصی دارد که خیلی از آنها ندارند و نکته دیگر آن است که کاندیدای اول جناح اصول‌گرا را مردم نمی‌شناسند.
الفبای اقتصاد
دیگر اقتصاددان در این رابطه گفت: صرفنظر از تناقض‌گویی برخی از کاندیداها متاسفانه برخی از آنان الفبای اقتصاد را نمی‌دانند و حتی مشاور اقتصادی هم ندارند. بهروز هادی‌زنوز در خصوص وعده قالیباف برای ایجاد ۵ میلیون شغل اظهار داشت: همان‌طور که در مناظره آخر شاهد بودیم آقای رئیسی هیچ رقمی را در مورد اشتغال ذکر نکردند اما تا کنون آقای قالیباف دو رقم یکی در مورد میزان پرداخت یارانه ۲۵۰ هزار تومانی و نیز ایجاد ۵ میلیون شغل مطرح کردند. این اقتصاددان افزود: برای ایجاد یک میلیون شغل نیازمند این هستیم تا تولید ناخالص داخلی ۲۶ درصد افزایش پیدا کند و اگر تولیدات تا دو و نیم برابر افزایش پیدا کند اشتغال نیز دو و نیم برابر خواهد شد. تنها با بهبود بهره‌وری در حوزه فناوری و تکنولوژی می‌توان چنین معجزه‌ای را شاهد بود. با رشد اقتصادی ۵ درصدی نمی‌توان چنین توقعی را از افزایش اشتغال داشت.
وی گفت: صرف نظر از تناقض‌گویی برخی از کاندیداها متاسفانه برخی از آنان الفبای اقتصاد را نمی‌دانند و حتی مشاور اقتصادی هم ندارند. البته آقای قالیباف مدعی هستند که درآمد شهرداری را ۱۰ برابر کردند و می‌توانند میزان تولیدات را نیز چند برابر کنند البته این دو قیاس مع‌الفارق است. این کارشناس بانکی تصریح کرد: شاید بتوان با صدور پروانه ساختمانی و یا اقداماتی از این دست این کار را انجام داد اما در حال حاضر شهرداری ۲۰ هزار میلیارد تومان بدهی دارد و نمی‌توان آنچه را که در مقیاس خرد قابل بررسی است در مقیاس کلان نیز مطرح کرد.
نباید غفلت کرد
همچنین در ادامه یک کارشناس دیگر پژوهشکده بانکی گفت: در حال حاضر نیازمند آن هستیم تا بیش از یک میلیون شغل ایجاد کنیم. البته ایجاد یک میلیون شغل بعید نیست اما برای رسیدن به رشد اقتصادی ۸ درصدی نیز باید برنامه مدونی در خصوص تقویت روابط خارجی داشت و بحث سرمایه‌گذاری‌های خارجی و حمایت از گردشگری از موضوعاتی است که نباید از آن غافل ماند. حمید زمان‌زاده گفت: البته در چهار سال گذشته سالی ۷۵۰ هزار شغل ایجاد شد و این ظرفیت در اقتصاد ایران وجود دارد که یک میلیون شغل نیز ایجاد شود. اما تنها با توسعه روابط خارجی و حل و فصل شدن تحریم‌ها می‌توان این انتظار را داشت.
به آمار رسمی اعتماد کنیم
انتقاد به رشد نفتی کشور در شرایطی مطرح می‌شود که از سال‌های گذشته اقتصاد ایران به عنوان یک اقتصاد دولتی و نفتی شناخته می‌شود و در واقع سهم نفت در اقتصاد کشورمان در همه ادوار تاریخی سهم قابل توجهی از اقتصاد کشور را در بر می‌گرفت. حال در این شرایط منتقدان دولت نفتی بودن اقتصاد را بهانه نادیده گرفتن دستاورد مهم دولت قرار داده‌اند. این انتقادها در شرایطی است که به گفته بسیاری از کارشناسان نادیده گرفتن رشد اقتصاد دو رقمی موضوعی کاملا غیرمنصفانه و در واقع سیاسی است. به گفته آنها در حال حاضر شرایط اقتصاد کشور به مرحله‌ای از بلوغ رسیده است که دیگر موضوع اقتصاد کلان کشور نه تنها فقط رشد اقتصادی است بلکه در خصوص کیفیت رشد نیز سخن به میان آمده است.
یک کارشناسان اقتصادی با بیان اینکه اقتصاد کشور اقتصاد نفتی بوده است و این مساله موضوعی نیست که بخواهیم به تازگی درباره آن صحبت کنیم می‌گوید: رشد اقتصادی سال گذشته تنها از محل نفت نبوده است و رشد صنعت و کشاورزی را نیز در آن شاهد بودیم. وی معتقد است وابستگی اقتصاد کشور به نفت از ۴۰ سال گذشته بوده و نباید دستاوردهای دولت را در این زمینه نادیده گرفت.
تیمور رحمانی با بیان اینکه زمانی که دولت یازدهم روی کار آمد نرخ رشد اقتصادی حدود منفی ۶ درصد بود این یعنی اقتصاد کشور ۶ درصد کوچکتر شده بود و تورم به بالای ۴۰درصد رسیده بود، می‌گوید: در این شرایط کار دولت سخت بود و این شرایط سیاست‌های انبساطی به همراه سیاست‌های انقباضی را می‌طلبید. به گفته وی تورم و رکود دو راهکار جدایی را می‌طلبید و این کار دولت یازدهم را مشکل کرده بود.
تورم تک رقمی
رحمانی با بیان اینکه در این زمان دولت با به کار بردن سیاست‌های پولی و مالی درست توانست تورم را تک رقمی کند و کارهای خوبی هم در این زمینه انجام بدهد می‌گوید: به همین دلیل دستاوردهای دولت یازدهم را نباید نادیده گرفت؛ چرا که هم زمان با اینکه تورم را کاهش داد در کنار آن رشد اقتصادی را نیز افزایش داد. وی با بیان اینکه اقتصاد کشور ما از ۴۰ سال پیش یعنی از زمان قبل از انقلاب وابسته به درآمد نفت بوده است می‌گوید: باید به آمارهای رسمی اعتماد کنیم و از هر گونه اتفاق مثبت در اقتصاد استقبال کنیم. انتقاد به کیفیت رشد اقتصادی در شرایطی است که پیش از این حدود دو ماه پیش عراقچی، یکی از مذاکره‌کنندگان ارشد هسته‌ای گفته بود: منتقدان از سویی نرخ رشد اقتصادی را نفتی عنوان می‌کنند و از سویی دیگر می‌گویند پول حاصل از واردات نفت وارد کشور نمی‌شود. رحمانی در این باره می‌گوید: به نظر می‌رسد دولت دوازدهم باید با اتخاذ سیاست‌های درست و با به کار گیری اقدامات لازم کاری کند تا اتکای اقتصاد کشور به نفت کمتر شود و در عوض آن توجه ویژه‌ای به گردشگری و فناوری اطلاعات داشته باشد؛ چرا که توجه به این موارد می‌تواند در کنار ایجاد اشتغال باعث افزایش درآمد‌ها شود و از این طریق بتوان در نهایت از اقتصاد نفتی دوری کرده و همچنین به رشد اقتصادی بدون نفت رسید.
منبع: بهارنیوز