حج؛ اهرم سیاسی سعودی‌ها

غلامرضا انصاریروزنامه بهاربه وسعت تاریخ دولت سعودی از «خانه خدا» به عنوان نقطه قوت و قدرت خود در بین کشورهای اسلامی منطقه بهره‌ می‌برد. «خادمین الحرمین الشریفین» عنوان طویلی است که پادشاهان عربستان به پشتوانه این موقعیت برای خود دست و پاکرده‌اند و حداقل در بین برخی کشورهای منطقه  که تعدادشان زیاد نیست و منابع مالیشان زیاد، «امیری» را به دوش خود انداخته‌اند. در میان کشورهای منطقه هیچ کشوری به‌اندازه ایران با این ساختار در تضاد نیست. هاشمی رفسنجانی تنش میان تهران و ریاض کم بود و ایران منافع اصلی خود را در محیطی دیگر جستجو می‌کرد و روابط دو کشور حسنه بود و یا در دولت احمدی‌نژاد و حتی روحانی تعارض‌ها به حدی رسید که جدال به میدان عمل و تیر و‌ترکش هم کشیده شد.  با سرنگونی صدام، ایران مجال پیدا کرد تا دستی به سرگوش استان کربلا بکشد، بهبود وضعیت راه‌ها و برقراری امنیت به ایران فرصت داد تا حرم امام علی (ع) و امام حسین (ع) را از آن وضعیتی که در زمان صدام پیدا کرده بود خارج و با شکل و شمایلی نو بازسازی کند مسیر رفت و آمد شیعیان از ایران تا افغانستان و پاکستان و شیعیان آسیای مرکزی به این اماکن زیارتی را برقرار کند.   گردهم آوردن میلیون‌ها شیعه با آن شرایط بحرانی عراق و برقراری امنیت نسبی در طول دو ماه محرم و صفر و حتی دیگر ماه‌های سال موضوعی نبود که برای عربستان با آن جایگاهی که برای خود در دل تاریخ ایجاد کرده بود قابل تحمل باشد.  شیعه‌گری در کربلا و نجف ۱۸۲۴ کیلومتر دورتر از مکه در باور دولت سعودی نمی‌گنجید. به خصوص پس از فاجعه منا و کشته شدن هزاران زائر با سوء مدیریت عربستان شکستی بزرگ برای آنان محسوب می‌شد که فقط جنبه دینی و سیاسی نداشت بلکه جایگاه آنان را در بین کشورهایی که تا پیش از ماجراها عربستان را پدرخوانده خود می‌دیدند تضعیف کرد.  اما این ماجرا تنها در این شعاع خلاصه نشد. قدرت گرفتن مردمی حوثی‌ها در یمن و اعتراضات شیعیان بحرین و عربستان، قدرت‌گیری تشکیلات حشدالشعبی که بعد از توافق اتمی و کاهش تحریم‌ها توان بیشتری به ایران برای حمایت از آنان داد برای ریاض گران تمام شد. از این رو حتی پس از آنکه ایران بارها مخافت خود را با اعزام کاروان حجاج به مکه در سال گذشته و امسال پس از واقعه منا اعلام کرده، سعودی‌ها می‌کوشند به اشکال متفاوت حج را میز تقابل سیاسی تبدیل کنند که تا به حال بی‌نتیجه گذاشته است. در واقع ایران با پافشاری بر روی عدم اعزام حجاج به عربستان در شرایط فعلی برای به رسمیت شناختن مظلومیت شهدای منا سعی می‌کند از آن به عنوان اهرم فشاری برای عقب‌زدن رقیب در فضای سیاسی استفاده کند. *عضو شورای اسلامی  شهر تهران


منبع: baharnews.ir