تکفیری‌ها و تکرار قتل‌عام؛ این بار شیعیان افغانستان
۱۶ سال است که خاک افغانستان بوی خون می‌دهد. طی سال‌های پس از سقوط حکومت طالبان بیش از ۳۱ هزار نفر از مردم بیگناه افغان قربانی جنگ و ترور شده‌اند تا سرنوشت‌شان با اقدامات تروریستی گروه «طالبان»، حضور نظامیان آمریکا و یکی از طولانی‌ترین درگیری‌های مسلحانه جهان گره بخورد.آخرین مورد از کشتار مردم از سوی طالبان به ۵روز پیش بازمی‌گردد.
همشهری: به گفته مقام‌های محلی، بیش از ۵۰۰نفر از نیروهای طالبان با یورش شبانه به روستای میرزاولنگ در ولایت سرپل در شمال افغانستان ۵۲نفر از مردم را کشتند و بیش از ۲۳۰زن و کودک را هم گروگان گرفتند. به گفته مسئولان دولتی دست‌کم ۳۰۰نفر از ساکنان میرزا اولنگ هم در شب حمله از این منطقه گریخته و آواره مناطق اطراف شده‌اند.
روز چهارشنبه گروگان‌ها با وساطت ریش‌سفیدان آزاد شدند و کماندوهای ارتش هم که با چند روز تأخیر به میرزا اولنگ اعزام شده بودند، کنترل منطقه را از دست نیروهای طالبان خارج کردند. طبق گزارش وزارت دفاع افغانستان، در موقع حمله تنها حدود ۲۰نیروی نظامی افغان در این منطقه حضور داشته‌اند که همگی کشته شده‌اند.
مردم میرزا اولنگ از شیعیان هزاره هستند و مهاجمان که به گفته مقام‌های محلی به طرز «فجیعی» آنها را «قتل‌عام» کرده‌اند، از نیروهای تاجیک و ازبک طالبان هستند که در مدارس دینی پاکستان آموزش دیده‌اند. کشتار سرپل، بار دیگر خاطره کشتار ۱۹سال پیش هزاره‌ها در شهرهای شمالی افغانستان ازجمله مزارشریف را زنده کرد. شیعیان این مناطق در پی هجوم طالبان به شهرها و روستاهای افغانستان و در جست‌وجوی خانه به خانه کشته شدند. ۸دیپلمات و یک خبرنگار ایرانی مستقر در کنسولگری ایران در مزارشریف نیز جزو قربانیان بودند.
آنچه اوایل هفته جاری در سرپل اتفاق افتاد، هفته گذشته در منطقه تیوره در ولایت غور در مرکز افغانستان رخ داد. نیروهای طالبان که از سوی هم‌قطارانشان از ولایت‌های اطراف حمایت می‌شدند، شبانه به این منطقه در غرب غور حمله کردند. در این منطقه به‌دلیل کمبود نیروهای امنیتی، مردم محلی خود با سازماندهی یک گروه شبه‌نظامی امنیت‌شان را تأمین می‌کنند. نزدیک به ۱۵۰نفر از این نیروها در یورش بیش از ۷۰۰نفر از نیروهای طالبان کشته شدند و تیوره به‌دست آنها افتاد. چند روز بعد نیروهای ارتش از کابل به منطقه اعزام شدند و نیروهای طالبان را پس زدند.
عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی دولت، پس از آزادسازی تیوره طی سفر به این منطقه در پاسخ به انتقادها به‌خاطر تأخیر در اعزام نیروهای کمکی گفت: «همزمان با حمله غور، نیروهای طالبان در ۸نقطه دیگر از افغانستان هم دست به حملات شبانه زدند. در چنین موقعیتی دولت از عکس‌العمل بموقع باز می‌ماند.» به گفته عبدالله، نیروهای طالبان قصد داشتند با اشغال ولایت غور، کریدوری ایجاد و مناطق تحت کنترل‌شان در شمال و جنوب را به هم متصل کنند.
الگوی حملات اخیر طی ماه‌های گذشته بارها و بارها در مناطق مختلف افغانستان تکرار شده است: یورش شبانه طالبان، مقاومت نیروهای دولتی و مردمی، درخواست نیروی کمکی، عدم‌اعزام بموقع نیرو از مرکز، کشتار نیروهای مقاومت‌کننده و مردم از سوی طالبان، سقوط شهر یا روستا، اعزام نیروها با چند روز تأخیر، آزادسازی منطقه با تلفات سنگین از هر دو طرف. دست به‌دست شدن کنترل مناطق مختلف افغانستان میان نیروهای دولتی و گروه طالبان طی این مدت به یک اتفاق عادی تبدیل شده است.
جدیدترین گزارش منتشر شده از سوی وزارت دفاع آمریکا حاوی آمار بی‌سابقه‌ای است. بر این اساس، دولت افغانستان بر ۲۴درصد از خاک افغانستان کنترل کامل دارد و در ۳۶درصد از دیگر مناطق دست بالا را دارد. در مقابل، نیروهای طالبان بر ۱۱درصد از خاک این کشور کنترل کامل دارند. باقی مناطق هم صحنه درگیری است و کنترل آنها دائما میان دو طرف دست به‌دست می‌شود.
ادامه اختلافات سیاسی در کابل
محمد اشرف غنی، رئیس‌جمهور افغانستان، روز سه‌شنبه در واکنش به کشتار مردم ولایت سرپل گفت که «انتقام» قتل‌عام میرزا اولنگ را خواهد گرفت. این جمله را افغان‌ها طی ۶ماه گذشته بارها و بارها و پس از هر کشتاری که طالبان در شهرها و روستاهای افغانستان انجام داده، از اشرف غنی شنیده‌اند. افغانستان طی این مدت شاهد مرگبارترین حملات تروریستی بوده که بیشتر آنها از سوی طالبان انجام شده است. حمله اردیبهشت‌ماه طالبان به پادگانی در نزدیکی مزارشریف، بیش از ۱۵۰کشته به جا گذاشت.
یک‌ماه بعد، انفجاری مهیب در قلب کابل، بیش از ۱۰۰کشته به جا گذاشت که بیشتر آنها غیرنظامی بودند. مراسم خاکسپاری قربانیان این حمله هم با حملات انتحاری متعدد همراه بود. اینها مرگبارترین حملات اخیر طالبان بوده است. گزارش سازمان ملل نشان می‌دهد که در ۶ماه اخیر بیش از هزار و ۶۰۰نفر از مردم افغانستان در حملات انتحاری، بمب‌گذاری‌ها و درگیری‌های مسلحانه کشته شده اند؛ آماری که طی ۱۶سالی که از سقوط حکومت طالبان می‌گذرد، بی‌سابقه بوده است.
در یک سال گذشته بر گستره مناطق تحت کنترل و نفوذ طالبان افزوده شده است. بسیاری از تحلیلگران، قدرت‌گیری دوباره طالبان را ناشی از ضعف دولت مرکزی افغانستان می‌دانند. ناتوانی کابل در تأمین امنیت مناطق مختلف در سایه کشمکش‌های سیاسی در بالاترین سطح در دولت ودر مجلس پررنگ‌تر از گذشته شده است. یک سال مانده به انتخابات پارلمانی و ۲سال مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری، گروه‌های سیاسی در پایتخت بی‌توجه به آنچه در ولایت‌های دور از مرکز می‌گذرد، آرایش ائتلافی و انتخاباتی به‌خود گرفته‌اند.
بلاتکلیفی آمریکا در افغانستان
مثل بسیاری از دیگر حوزه‌های سیاست‌خارجی آمریکا، تکلیف دولت جدید این کشور در افغانستان و منطقه شبه‌قاره هم مشخص نیست. این در شرایطی است که کاخ سفید خود درگیر کشمکش‌های داخلی میان چهره‌های افراطی مثل استیو بنن مشاور ارشد ترامپ و چهره‌های میانه‌رو‌تر مثل ژنرال مک‌مستر مشاور امنیت ملی اوست.
آسوشیتدپرس دیروز از درگیری لفظی میان این دو در یکی از جلسات اخیر کاخ سفید در مورد افغانستان خبر داد.آمریکا پس از حملات تروریستی ۱۱سپتامبر ۲۰۰۱با هدف تعقیب نیروهای القاعده و ساقط‌کردن طالبان به افغانستان یورش برد. جنگ افغانستان برای آمریکا ۷۰۰میلیارد دلار هزینه داشته است. فارغ از این، تاکنون بیش از ۲هزار و ۵۰۰نیروی آمریکایی در افغانستان کشته و حدود ۲۰هزار نفر از آنها هم زخمی شده‌اند. خارج‌شدن کنترل حدود نیمی از خاک افغانستان از دست کابل، زنگ خطر بزرگی را برای آمریکایی‌ها به صدا درآورده است؛
خطری که به‌معنای سقوط کامل افغانستان به‌دست طالبان خواهد بود. در چنین شرایطی و با گذشت ۶ماه از حضور دونالد ترامپ در کاخ سفید، همچنان استراتژی مشخصی از سوی او و تیمش در مورد افغانستان ارائه نشده است. این وضعیت در کنار خروج عمده نیروهای آمریکایی و اروپایی از افغانستان باعث شده تا طالبان قدرتمند‌تر از همیشه به حملاتش به شهرها و روستاهای این کشور ادامه دهد؛ حملاتی که قربانی اصلی آنها مردم بی‌دفاع بوده‌اند.
منبع: الف