بررسی اجزای تشکیل دهنده ی مو

موها رشته های طویلی هستند ، متشکل از سلول های شاخی شده که از سطح پوست بدن بیرون آمده اند و اندازه آن ها از نظر طول و قطر بسیار متغییر است. موها غیر از کف دست و پا تقریبا در تمام قسمت های بدن یافت می شوند و تعداد آن ها در نواحی مختلف بدن متفاوت است. هر مو دارای یک قسمت بیرون از پوست به نام ساقه مو و یک قسمت درون پوستی به نام ریشه مو می باشد که هر دو قسمت ساختمان یکسانی دارند. مو از ساختمانی لوله ای شکل و مشتق از اپی درم به نام فولیکول به وجود می آید.
ساقه مو
ساقه مو از سه قسمت مغز ، قشر و کوتیکول تشکیل شده است.
مغز
در مرکز مو قرار دارد و موهای ظریف فاقد مغز می باشند. سلول های تشکیل دهنده مغز ، بزرگ و واکوئوله بوده و به طور متوسط شاخی می شوند.
قشر
ناحیه اطراف مغز مو می باشد که ضخمات عمده مو را تشکیل می دهد و از سلول های شدیدا شاخی شده و فشرده تشکیل شده است. رنگ مو مربوط به رنگدانه های ملانین موجود در سلول های این لایه می باشد که توسط سلول های ملانین سازی واقع در ماتریکس مو تولید و سپس به این سلول ها منتقل می گردد. هر چه مقدار ملانین کمتر باشد ، رنگ ملانین روشن تر خواهد بود و بالعکس. در موهای قرمز ، ملانین از نوع فئوملانین می باشد. سفید شدن مو به علت از بین رفتن رنگدانه ملانین در سلول های قشری است.
کوتیکول
از یک ردیف سلول پهن و کاملا شاخی شده تشکیل یافته است که مانند فلس ماهی ها هر سلول قسمتی از سلول مجاور خود را می پوشاند. نحوه قرار گیری سلول های کوتیکول باعث شده که هم مو نفوذ پذیر بوده و قابل رنگ کردن باشد و هم انعطاف پذیر بوده و پس از خیساندن قابل پیچش باشد.
فولیکول مو
فولیکول مو ساختمانی لوله است که از سطح اپی درم شروع و انتهای عمقی آن در لایه ی زیر پوست قرار می گیرد. انتهای عمقی فولیکول مستع شده و پیاز مو را به وجود می آورد.
پیاز مو در قاعده خود دارای ناحیه تو رفته ای است که حاوی درم بوده و پاپیلا نامیده می شود. پاپیلا ناحیه ای غنی از رگ های خونی است. انتهاهای عصبی هم در تشکیل مو نقش القابی دارند و هم برای نگهداری و رشد مو دارای اهمیت حیاتی هستند. به طوری که انهدام پاپی مو و یا قطع جریان خون آن منجر به مرگ فولیکول می گردد. سلول های اپی درمی پوشاننده پاپی ، سلول های زایایی هستند که ماتریکس مو را تشکیل می دهند. سلول های ماتریکسی فعالانه تقسیم شده ، مو و غلاف درونی ریشه مو را به وجود می آورند.
به این معنی که اگر ماتریکس را به عنوان کلاهکی استوانه ای فرض نماییم ، سلول های ناحیه مرکزی آن مغز مو ، سلول های ناحیه محیطی نسبت به آن ها قشر مو ، سلول های محیطی تر کوتیکول مو و محیطی ترین سلول ها غلاف درونی ریشه مو را به وجود می آورند. سلول های ماتریکس مو ، همانند سلول های بازال اپی درم ، سلول هایی را به وجود می آورند که نهایتا شاخی می شوند ، با این تفاوت که ماده شاخی تولید شده توسط سلول های حاصل از ماتریکس از نوع کراتین سخت و چسبنده بوده و سلول های شاخی شده نمی ریزند (برخلاف پوست). فولیکول مو از نظر ساختمانی شامل مو در قسمت مرکزی و غلاف هایی در اطراف آن به اسامی غلاف درونی ریشه مو و غلاف بیرونی ریشه مو می باشد.
منبع: مه شو