اوپک چشمان خسته قیمت را می‌شورد
سمیه مقدم روزنامه بهارچشم‌انداز قیمت نفت در سال ۲۰۱۷ متکی به اما و اگر‌های بسیاری است که در حال حاضر قضاوت و پیش بینی تمام مولفه‌های آن امکان پذیر نیست اما استدلالی که اغلب کارشناسان برآن استناد می‌کنند پایبند نبودن کشورهای تولید کننده عضو و غیر عضو اوپک به سیاست کاهش سطح تولید است. با نگاهی به نحوه قبول سیاست کاهش سطح تولید نفت از سوی روسیه می‌توان دریافت که نخست این کشور کاهش سطح تولید را تا ماه مارس سال آینده میلادی پذیرفته است همچنین پایبندی خود به کاهش سطح تولید را مشروط به وفاداری عربستان کاهش سطح تولید خود کرده است. این تقابل نشان می‌دهد که بازار نفت هژمونی دیگری برای روسیه است. به این معنی سیاست‌های مقابله‌ای این دو کشور در جنگ‌های سوریه، عراق و یمن، مستقیم یا غیر مستقیم بر سیاست‌های اقتصادی دو طرف به خصوص در حوزه انرژی سایه افکنده است. توسعه نفت‌های غیر متعارف در شرایط کنونی و به گفته کار شناسان، رشد قیمت نفت می‌تواند بار دیگر بهره برداری از دیگر حوزه‌های نفتی شمال را که پیشتر توجیه اقتصادی خود را از دست داده بود، موضوعیت بخشیده است. بی‌تردید با افزایش قیمت نفت، توسعه تکنولوژی هایی که بتواند زمان توسعه و میزان تولید را افزایش دهد نیز تسریع می شود. به این‌ترتیب و با رونق گرفتن تکنولوژی‌های پر هزینه برای تولید نفت بیشتر در حوزه نفت شمال، ثبات عرضه وتقاضا، تحت تاثیر قرار می گیرد به این‌ترتیب، افزایش قیمت نفت که محصول توافق کاهش سطح تولید اوپکی ها و غیر اوپکی ها بود، کارایی خود را از دست می‌دهد. وارد مدار تولید شدن نفت های غیر‌متعارف و نیز تکنولوژی‌های وابسته به آن از دیگر نگرانی‌های کارشناسان است، آنها معتقدند با افزایش تولید نفت شمال و نفت‌های غیر متعارف، افزایش قیمت ها تنها مدت کوتاهی دوام خواهد داشت و بار دیگر با افزایش عرضه توازن بازار نفت برهم خورده و بار دیگر دور تسلسل کاهش سطح تولید بدون این که پیامد مثبتی داشته باشد تکرار می‌شود. این امر موجب می‌شود که قیمت ها به پایین‌ترین میزان خود سقوط کند. نکته مهم دیگر این است که کاهش قیمت ها حکمرانی اوپک را در تنظیم بازار نفت تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ به این معنی که کاهش قیمت‌های نفت به‌دلیل نوع ساختار داخلی اقتصادی کشورهای اوپک که عمدتا تک محصولی و حتی تک صادراتی هستند؛ بار دیگر آنها را وادار به کاهش سطح تولید خواهد کرد. که این موضوع دوباره شرایط را به نفع نفت‌های غیر متعارف سوق خواهد داد. نقش مولفه سیاسی و امنیتی مولفه سیاسی امنیتی نیز از مواردی است که می‌تواند پیش بینی‌های قبلی را در مورد بازار نفت برهم زند. گرچه کارشناسان معتقدندد که تنش‌های منطقه‌ای موجود در یمن و سوریه و عراق در بعد منطقه‌ای نمی‌تواند نقش موثری در تحولات قیمت نفت داشته باشد اما نامعلوم بودن سیاست‌های کاخ سفید با روی کار آمدن دونالد‌ترامپ نسبت به مساله صلح در خاور میانه از یک سو و حملات‌تروریستی رخ داده در منطقه و اروپا می‌تواند به تغییر معادلات اقتصادی در محاسبه قیمت نفت منجر گردد. بااین همه براساس پیش بینی سازمان اوپک میزان تقاضا در سال آینده میلادی افزایش خواهد یافت. به اظهار نظر کارشناسان آنچه بیش از همه موجب تحریک تقاضا خواهد شد؛ میزان رشد اقتصادی، اقتصاد‌های نوظهور است که در شرایط کنونی قابل پیش بینی نیست چرا که مولفه‌های بسیاری در کاهش یا ثبات اقتصادی این کشور‌ها نقش کلیدی ایفا می‌کنند. در این بین چنانچه سازمان اوپک در مورد افزایش قیمت نفت بر آن تاکید میکند؛ افزایش تولید نفت امریکا با افزایش قیمت نفت است که گفته می‌شود در راستای افزایش سهم صادراتی این کشور است. بررسی‌های این سازمان تا سال ۲۰۴۰یادآورر می‌شود که مصرف نفت در کشورهای توسعه یافته روز به روز در حال کاهش و در کشورهای توسعه نیافته روند افزایشی خواهد داشت؛ به گونه‌ای که پیش بینی می‌شود که رشد تقاضا در کشور هایی چون هند و چین به میزان قابل توجهی افزایش یابد. پیش بینی قیمت نفت از منظر کارشناسی سناریو‌های متفاوتی برای قیمت نفت در سال آینده میلادی وجود دارد؛ به گزارش نشریه فوربس، الن والد، کارشناس نشریه فوربز، در یادداشتی به پیش‌بینی آینده صنعت نفت در سال آینده میلادی پرداخت؛ وی می گوید: حتی اگر توافق اوپک به طور کامل اجرا نشود و دوام نیابد و حتی اگر همراه کردن کشورهای غیر عضو او این سازمان با توافق کاهش تولید با چالشهایی روبهرو شود، حرکت این سازمان اکنون به روشنی در جهت محدود کردن هماهنگ تولید است. به اعتقاد وی، پیامهایی که روسیه و اوپک میفرستند، به خودی خود میتوانند سبب جهش قیمت شوند و اگر این پیامها به مرحله عمل برسند، کف قیمت نفت ۵۵ دلار برای هر بشکه خواهد بود. همچنین از دیدگاه وی افزایش قیمت نفت همچنین سبب خواهد شد که در آمریکا، برخی تولیدکنندگان نفت شیل جان دوباره بگیرند. تغییر سیاست‌های دولتی در پی پیروزی جمهوریخواهان در انتخابات آمریکا فرصتهایی بسیار برای سرمایهگذاری و تجارت در صنعت نفت ایجاد خواهد کرد. از طرفی حفاری در زمینهای ملی و قلمرو فراساحلی آمریکا برای تولیدکنندگان کوچک و بزرگ نفت، آسانتر خواهد شد. همچنین، پروژههای زیرساختی نفت، از جمله خطوط لوله، از امکانهایی نو برخوردار میشوند. با این همه، اگر خطوط لوله دوباره رونق یابند، بازار انتقال نفت با راهآهن، از رونق خواهد افتاد. از سوی دیگر، برای سرمایهگذاریهای پرخطر در بخش انرژی، می‌توان پروژههای پالایشی در هند و آمریکا را در نظر گرفت. بعید است هند در زمینه مصرف انرژی جای چین را بگیرد اما هند اکنون به سومین مصرفکننده بزرگ انرژی در جهان بدل شده است و به زودی به افزایش ظرفیت پالایشی نیازمند خواهد بود. وی در پایان نتیجه گیری میکند که روند افزایشی قیمت نفت با اقتصادی ساختن تولید نفت‌های غیر متعارف سهم صادراتی آمریکا رابه میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش خواهد داد، همچنین در گزارش دیگری از همین نشریه پیش بینی شده است که قیمت نفت در سه ماهه نخست سال ۲۰۱۷ به دلیل سرمای هوا و رشد اقتصادی ناشی از روی کار آمدن دولت‌ترامپ در آمریکا بالا باقی بماند و نفت خام آمریکا بین ۵۰ تا ۶۰ دلار معامله شود. اما در گزارشی که در روز جمعه در روییترز منتشر شد پیش بینی شده است؛ قیمت نفت برنت با افزایش ۵/۰ درصدی در دومین ماه میلادی با قیمت ۹۲/ ۵۴ دلار و نفت امریکا با محاسبه ۴/۰ درصد افزایش ۱۲/۵۲ دلار در اولین ماه میلادی به فروش برسد. اماازآنجا که مولفه‌های بسیاری در تعیین قیمت نفت نقش دارند ونیز با توجه به شرایط کنونی بازار نفت دیدگاههای متفاوتی در تعیین قیمت نفت وجود دارد به گونه‌ای که عده‌ای سال ۲۰۱۷ را دوران گذار صنعت نفت و عده‌ای دیگر آ ن را دوران ثبات می‌دانند؛ گزارش یک مؤسسه پژوهشی حاکی از آن است که در سال ٢٠١٧ میلادی بازار نفت به سوی ثبات حرکت میکند و میانگین قیمت نفت به ۶٠ دلار برای هر بشکه می‌رسد. بر این اساس روزنامه گالف تایمز نوشت: بر اساس یک پژوهش میانگین قیمت نفت در سال ٢٠١٧ میلادی به ۶٠ دلار و در سال ٢٠١٨ میلادی به ٧٠ دلار برای هر بشکه می‌رسد، اما با توجه به رشد تولید نفت آمریکا در پی افزایش قیمتها، بازگشت توازن به بازار نفت در ماههای پایانی سال آینده میلادی به تأخیر خواهد افتاد. همچنین مؤسسه پژوهشی کمکو افزایش شمار دکل‌های حفاری نفت در آمریکا در چند هفته گذشته، را بیانگر عبور قیمت نفت از مرز ۵٠ دلار برای هر بشکه خوانده که موجب افزایش تولید نفت در آمریکا خواهدشد که در نتیجه این موضوع تا حدی از تأثیر توافق اوپک خواهد کاست. گرچه به نظر می‌رسید که با توافق انجام شده برای سال ۲۰۱۷ و کاهش سطح تولید اوپکی‌ها و غیر اوپیکی‌ها بازا نفت به یک ثبات نسبی برسد اما افزایش دکل‌های نفتی آمریکا نشان می‌دهد که وجود توازن در نیمه اول سال جاری میلادی محقق نمی‌شود؛ این در حالی است که آژانس بینالمللی انرژی پیش‌بینی خوشبینانهتری دارد و اعلام کرده است که از نیمه نخست سال آینده میلادی، عرضه نفت از تقاضای آن کمتر شده و ثبات به بازار بازمی‌گردد.به نظر می‌رسد با توجه به پیچیدگی‌های موجود در چشم‌انداز‌های سیاسی و اقتصادی جهان، پیش بینی آینده بازار نفت اندکی پیچیده شده است و نمی‌توان بر اساس آنچه اتفاق افتاده آینده بازار نفت را پیش بینی کرد بنابراین برای پیش‌بینی روند بازار به مولفه‌ها ومتغیر‌های بیشتری نیاز است.
منبع: baharnews.ir