اهمیت آرای غیرسیاسی
رضا صادقیان-روزنامه بهار
آخرین نظرسنجی صورت گرفته توسط مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، جهت‌گیری آرای شهروندان درباره انتخابات ریاست‌جمهوری مورد کاوش قرار داده است. نمونه آماری این نظرسنجی مناطق ۲۲ گانه شهر تهران انتخاب شده تا تصویری دقیق‌تر از نظر و انتظارت مردم درباره کاندیدای ریاست جمهوری را بیان کند. نتایج نظرسنجی همچنان خبر از حضور پر قدرت آرای خاکستری در انتخابات پیش‌رو می‌دهد، آرای غیرسیاسی که نتیجه انتخابات و سرانجام تمام کنش‌های جریان‌های سیاسی را در فردای پس از رای‌گیری مشخص خواهد کرد. براساس این نظرسنجی ۶۲ درصد از مردم منتظر اعلام برنامه‌ها از سوی کاندیدا هستند و سمت و سوی رای آنان بعد از شنیدن برنامه‌های کاندیدا مشخص خواهد شد، به عبارتی آرای بسیاری از شهروندان تا این لحظه در سبد رای هیچکدام از کاندیدا نیست.
در نظرسنجی انجام شده تنها ۳۵ درصد از شهروندان می‌دانند به کدام‌یک از جریان‌های سیاسی رای خواهند داد. گرایش شهروندان به جریان سیاسی اصلاح‌طلب در مقایسه با دیگر گرایش‌های سیاسی، اصولگرا و اعتدالگرا از وضعیت بهتری در جامعه برخوردار است. از کل کسانی که در انتخابات شرکت می‌کنند و کاندیدای خود را نیز از همین الان انتخاب کرده‌اند ۲۰ درصد خود را اصولگرا، ۳۱ درصد اصلاح‌طلب و ۱۴ درصد اعتدالگرا نامیده‌اند. ۱۸ درصد نیز خود را به هیچ گرایش سیاسی نزدیک ندانسته و ۱۷ درصد نیز نمی‌دانسته‌اند گرایش سیاسی‌شان چیست. آنچه در این میان مهم می‌نماید، هم‌افزایی گرایش سیاسی اصلاح‌طلب و اعتدالگرا در انتخابات ریاست جمهوری ماه جاری است. دو گرایش سیاسی که در سطح کلان خواسته‌های نسبتا مشخصی را دنبال کرده و در اکثر موضع‌گیری‌ها اجتماعی در کنار هم قرار گرفته‌اند. نتیجه آنکه، اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان براساس این نظرسنجی همچنان از اقبال عمومی نسبتا فراگیری در مقایسه با حریف سیاسی روبه‌رو هستند، ولی این نتیجه نباید باعث کم‌دقتی و غفلت از تاثیر آرای غیرسیاسی داشته باشد.
آنچه نتیجه انتخابات پیش‌رو را در مقایسه با دیگر انتخابات برگزار شده در ابهام بیشتری قرار می‌دهد، جهت‌گیری نهایی رای دهندگانی خواهد بود که هنوز مقصد رای خود را به سوی سبد هیچکدام از طیف‌های سیاسی مشخص نکرده‌اند. می‌توان غیرقابل پیش‌بینی بودن رفتار سیاسی شهروندان را از نتایج همین نظرسنجی فهمید، در واقع نتیجه نهایی انتخابات را به صورت عام و ریاست جمهوری را به صورت خاص آرای ۶۲ درصدی مشخص خواهد کرد و نه آرای نسبتا ثابت در سبد طیف‌های سیاسی. برای رسیدن به کرسی ریاست جمهوری رای هواداران و کسانی که رای آنها در سبد آرای کاندیدا دیده می‌شود مهم است، ولی مهمتر دقت داشتن به آرای خاکستری نادیدنی ولی تاثیرگذار است. به عبارتی قدرت رای شهروندان غیرسیاسی آنچنان فربه است که نمی‌توان آن را در نظر نداشت. حضور نسبتا پایدار چنین رای‌دهندگانی وضعیت پیش‌رو را با پیچیدگی‌هایی روبه‌رو خواهد کرد، آنچه به عنوان نگاهی کلی از نظرسنجی انجام شده برداشت می‌شود، وضعیت برتر جریان سیاسی اصلاح‌طلب-اعتدالگرا است. با این حال و چنانچه با هم‌افزایی این دو گرایش شاهد بازگو کردن مطالبات آرای خاکستری از زبان کاندیدای ریاست جمهوری نزدیک به این جریان سیاسی باشیم، می‌توان افق روشن‌تری را در آینده‌ای نه چندان دور توقع داشت.
اینکه ۶۲ درصد از شهروندان منتظر ارائه برنامه‌های کاندیدای ریاست جمهوری هستند، همزمان دارای دو پیام است. پیام نخست: در واقع ما با یک رای بسیار تاثیرگذار روبه روایم که می‌تواند با آرای خود نتیجه نهایی را به نفع یکی از جریان‌های سیاسی تغییر دهد. پیام دوم: جمعیت کثیری از شهروندان رای خود را به برنامه کاندیدا می‌دهند و به گرایش‌های سیاسی کمتر توجه می‌کنند. آنچه در این میان و با شنیدن این پیام‌ها برجسته‌تر جلوه می‌کند، منتظر ماندن ۶۲ درصد از مردم برای شنیدن برنامه‌های ریاست جمهوری از زبان کاندیدای ریاست جمهوری و همراهان دولت آینده است. برنامه‌هایی که می‌توان با طرح راهکارهای کارشناسی شده و دوری جستن از شعارهای پرهزینه،ترسیم کردن نمایی انجام شدنی از برنامه‌های تدوین شده خصوصا در بخش اقتصادی موفق به کسب رای این بخش از شهروندان شد. نتیجه نهایی انتخابات را آرای خاکستری معلوم خواهد کرد، آنچنان که در سال ۸۴، ۸۸ و ۹۲ شاهد این وضعیت بودیم.
چنانچه کاندیدای نزدیک به جریان اصلاح‌طلب و اعتدالگرا بتوانند شرایط بحرانی سال ۹۲ و برآمدن دولت یازدهم و روبه‌رو شدن این دولت را با کوهی از مشکلات از قبیل فساد مالی، برهم خوردن نظم دستگاه‌های اداری، گسترش تحریم‌های ناجوانمردانه به دلیل اتخاذ سیاست‌های اشتباه توسط دولت سابق و حمایت بی‌چون و چرای جریان مقابل از آن سیاست‌ها را با ادبیاتی بدون تنش، شفاف و تفسیر ناشدنی برای شهروندان‌ترسیم کرده و تغییرات ملموس چهارسال دولت یازدهم را نیز بازگو کنند و همچنین در مناظرات انتخاباتی موفق به ارائه تصویر متفاوت از رقیب سیاسی شوند و نقش کاندیدایی را برعهده بگیرند که صدای بی‌صدا شهروندان صاحب رای خاکستری را شنیده‌اند، بدون‌تردید بخشی از رای شهروندانی که منتظر شنیدن برنامه‌های کاندیدا هستند را از آن خود می‌کنند. مهمتر آنکه تا پایان روز تبلیغات و در چنین شرایطی با هماهنگی بیشتری که در میان نیروهای اصلاح‌طلب و اعتدالگرا و وزیران دولت وقت صورت می‌گیرد، شاهد موضع‌گیری‌های هزینه‌ساز مانند موضع وزیر کشور درباره پخش غیرمستقیم مناظره‌های انتخاباتی نباشیم.
منبع: بهارنیوز