انسانیت زیر چکمه ناسیونالیسم
سید احمد موسویروزنامه بهارحدود یک میلیون نفر از جمعیت ۵۵ میلیونی میانمار را مسلمانان (روهینگا) تشکیل می‌دهند؛ کشوری که بعد از کسب استقلال خود ازبرمه به میانمارتغییر نام داد.کشور میانمار از کشورهای جنوب شرقی آسیا و در همسایگی کشورهای چین، تایلند، لائوس و بنگلادش قرار دارد. این کشور در ۱۸۴۲ توسط بریتانیا اشغال و ضمیمه خاک هند تحت استعمار شده وبرمه بریتانیانام گرفت. استقلال برمه در ۱۹۴۸ مورد موافقت بریتانیا قرار گرفت و پس از استقلال به همراه منطقه آراکان، به میانمار تغییر نام داد. ورود اسلام اما به میانمار به قرن اول هجری برمی‌گردد یعنی زمانی که تجار عرب که با هدف سوداگری پا به خاک این منطقه گذاشته بودند اسلام را نیز به مردم شناساندند. اما از زمان کودتای نظامی نی‌وین در ۱۹۶۲، مسلمانان از مناصب حکومتی و نظامی طرد شدند. راندن مسلمانان اما فقط به طرد از مناصب حکومتی و نظامی ختم نشد و دیری نگذشت که روهینگا‌ها از حق زیستن در کشورشان محروم شدند. نه تنها شناسنامه و گذرنامه‌ای برایشان صادر نشد بلکه حکومت وقت آنها را از کوچکترین حقوق شهروندی محروم ساخت. مسلمانان دیگر نه‌تنها به عنوان شهروند میانمار شناخته نمی‌شدند بلکه به عنوان مهاجران غیرقانونی با شدیدترین برخورد‌ها نیز مواجه بودند. روهینگا‌هاکه عمدتا در غرب میانمار و در شمال ایالت راخین متمرکز هستند، از حمله فقیرترین افراد ساکن این کشور هستند که اکثریت جمعیت آن را بودائیان تشکیل داده‌اند. پس از دیدار تاریخی هیلاری کلینتون (وزیرخارجه وقت آمریکا) از میانمار،تین سین نخست‌وزیر سابق و رئیس‌جمهور وقت میانمار در یک سخنرانی اعلام کرد: مسلمانان روهینگیا باید از کشور اخراج و به اردوگاه‌های پناهندگان سازمان ملل منتقل شوند! این سفر در واقع، تیر خلاص اصلاحات غربی بر پیکر مسلمانان این کشور بود؛ چراکه پاسخ اصلاحاتی که کلینتون در دیدار باتین‌سین به معنای نشانه همراهی آنها با به اصطلاح جامعه‌جهانی خواستار شده بود، آتش اختلافات و درگیری‌ها را در این کشور شعله‌ورساخت و ارتش این کشور ۱۱ مسلمان را کشته و در حمله یک گروه از بودائیان به اتوبوس مسلمانان در ایالت راخین نیز ۱۰ مسلمان دیگر نیز کشته شدند. دولت میانمار همچنین به صورت رسمی دستور داد که مسلمانان دیگر حق بنا کردن مساجد جدید یا‌ترمیم مساجد قدیمی را ندارند؛ همین مصوبه کافی بود تا افراطیون بودایی و هندی نزدیک به ۷۲ مسجد را ویران کنند. رسانه‌ها برای تحریک بیشتر بودائی‌ها آن را تجاوز به یک دختر بودائی و قتل وی عنوان کردند. بودایی‌ها با حمله به مناطق مسلمان نشین بیش از ۲۰۰۰ منزل مسکونی متعلق به مسلمانان را به آتش کشیدند و بیش از یک صد هزار نفر را آواره و بی خانمان کردند. این هجوم وحشیانه بودائی‌ها و به آتش کشیدن خانه‌ها و تجاوز به زنان و دختران مسلمان و قتل عام فجیع مسلمانان، این اقلیت را به پناه‌بردن به مرزهای مشترک با بنگلادش وا داشت و اکنون در شرایط اسف‌باری از نظر بهداشت و غذا و دارو به سر می‌برند. اما خشونت علیه مسلمانان، که سال‌های گذشته تنها به ایالت غربی راخین محدود شده بود، امروز در سرتاسر کشور میانمار گسترش یافته است. گروه‌های مهاجم خشمگینی از بودایی‌ها، که برخی با جنبش نظامی ۹ ۶ ۹ که به معنایویژگی‌های نه‌گانه بودا، شش راه بودا و ویژگی‌های نه‌گانه رهبانیت است در ارتباطند، در شهرهای میکتیلا، نایپیادا، باگو و به تازگی نیز یانگون، بزرگترین شهر این کشور، به مسلمانان حمله‌ور شده‌اند. بسیاری از مسلمانان یانگون، باگو و دیگر شهرهای بزرگ جرأت رفتن به مسجد، وارد شدن به فروشگاه‌های مواد غذایی مسلمانان یا نشان دادن مسلمان بودنشان خارج از خانه‌ها و مغازه‌هایشان را ندارند. در دوسال گذشته، دستکم ۱۰۰ هزار مسلمان آواره، و هزاران مسلمان دیگر نیز کشته شده‌اند. در سال ۱۹۸۲ قانون حقوق شهروندی به تصویب رسید که به واسطه این قانون از میان ۱۴۴ قومیت موجود در میانمار ۱۳۵ قومیت حق شهروندی دریافت کردند و ۹ دسته از اقوام اقلیت از حق شهروندی محروم شدند که بزرگترین این قومیت‌های، قوم روهینگیا است. دولت میانمار برای رفع اختلافات و مشکلات میان مسلمانان و بوداییان، سیاست کوچ اجباری کل ۶ میلیون مسلمان روهینگیایی را از منطقه آرکان اتخاذ کرده‌است. البته آمار رسمی جمعیت روهینگیا ۶ میلیون نفر است اما طبق آمار غیررسمی جمعیت این قوم که صددرصد آنها مسلمان هستند به ۸ میلیون نفر می‌رسد. به واسطه این سیاست اتخاذ شده از جانب دولت قریب به ۱۵۰ هزار نفر از مسلمانان آرکان به بنگلادش، ۵۰ هزار نفر به تایلند و ۴۰ هزار نفر به مالزی و تعداد قابل توجهی به دیگر کشورهای آسیایی مهاجرت کردند. در آخرین اظهار نظر رئیس جمهوری میانمار بیان شده‌است که ۸۰۰ هزار نفر از این قوم را باید از میانمار اخراج کرد تا تنش‌ها پایان یابد. وزرای خارجه کشورهای جنوب شرق آسیا (آسهآن) روز ۲۹ آذر، در شهریانگون میانمار گردهم آمدند تا برای پایان‌دادن به بحران نسل‌کشی مسلمانان این کشور تلاش کنند. شماری از برندگان جایزه صلح نوبلدر نامه‌ای سرگشاده مداخله سازمان ملل را در خصوص سرنوشت اقلیت مسلمانان روهینگیا در میانمار خواستار شدند. برندگان جایزه صلح نوبل همچنین از انفعال آنگ سان سوچی، رهبر میانمار که خود نیز از برندگان جایزه صلح نوبل است، انتقاد کردند. این افراد در نامه‌ای سرگشاده به شورای امنیت سازمان ملل متحد تاکید کردند فاجعه‌ای انسانی که به پاک‌سازی قومی و جنایت علیه بشریت شباهت دارد، در میانمار در جریان است. در هفته‌های اخیر بیش از ۲۷ هزار نفر از اقلیت مسلمان تحت شکنجه و آزار و اذیت میانمار از عملیات ارتش این کشور در شمال غرب کشور گریخته اند. ارتش میانمار در پاسخ به حمله گروه‌های مسلح به پست‌های مرزی دست به این عملیات زده است. این آوارگان که به بنگلادش گریخته اند، آزار و اذیت ارتش میانمار، تجاوزهای جمعی، قتل‌ها و شکنجه و… ارتش میانمار را محکوم کرده اند. نامه برندگان جایزه صلح نوبل خاطر نشان می‌کند: شاهدان قربانیان اعلام کرده‌اند روهینگیاها از تحت‌شکنجه‌ترین اقلیت‌های جهان هستند. امضاکنندگان نامه اعلام کرده‌اند به‌رغم درخواست‌های مکرر از آنگ سان سوچی برای تضمین حقوق شهروندی کامل اقلیت مسلمان روهینگیا، او اقدامی نکرده است و نویسندگان نامه از وی ناامید شده اند. عملیات نظامی اخیر ارتش میانمار در ایالت مسلمان‌نشین راخین باعث آواره‌شدن هزاران مسلمان از روستاهای مرزی شده است؛ نزدیک به یک میلیون مسلمانان روهینجا در این ایالت میانمار زندگی می‌کنند و از حقوقی برابر با سایر مردم برخوردار نیستند. دکتر نوذر شفیعی، استاد دانشگاه و عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس نهم در گفت‌وگو با «بهار» ادعای دولت میانمار مبنی بر اینکه مسلمانان روهینگا به میانمار تعلق ندارند و باید به بنگلادش بازگردند را ادعایی می‌داند؛ ادعایی که از سوی مسلمانان میانمار نیز به‌شدت رد شده است. شفیعی دلایل بحران موجود در میانمار را در چارچوب ناسیونالیسم میانماری،بودایی‌های افراطی، مسائل سیاسی، سرایت تفکر وهابی در میان برخی مسلمانان و ژئوپولیتیک میانمار بررسی می‌کند. به گفته وی بودایی‌ها که اکثریت مردم میانمار را تشکیل می‌دهند نسبت به منطقه زندگی مسلمانان که دست برقضا منطقه‌ای دارای زمین‌های حاصل‌خیز است چشم طمع دارند. از سویی‌ترویج تفکرات اسلام‌هراسانه در میان بودائیان از سوی غرب که طی سال‌های اخیر در سراسر جهان گسترش یافته را ازجمله دلایل وضعیت کنونی میانمار دانسته می‌افزاید: ساختار سیاسی میانمار نیز یکی از دلایل عمده و مهم بحران محسوب می‌شود چراکه تمامی دولت‌هایی که در این کشور بر سرکار می‌آیند فارغ از اینکه چه تفکری داشته باشند مجبورند حمایت نظامیان را که درواقع قدرت اصلی را در این کشور در دست دارند جلب کنند و اینگونه پای ارتش نیز به میان می‌آید و ورود ارتش به این بحران را طی سال‌های اخیر به عینه دیده و تجربه کرده‌ایم. در عین حال نفوذ تفکرات وهابی در میان برخی اقشار مسلمانان روهینگا و تجربه افراطی‌‌گری‌های آنها که در داعش و طالبان و دیگر گروه‌های افراطی جلوه کرده، دولت و مردم این کشور را نسبت به مسلمانان بدبین ساخته است. به این موارد وجود تفکرات تجزیه‌طلبانه را در کشورهای همسایه از جمله تایلند، فیلیپین و چین که به نگرانی‌ها درباره گرایش به تجزیه‌طلبی از سوی مسلمانان این کشور دامن زده است نیز باید بیافزایم. شفیعی با تاکید بر این نکته که در قرن ۲۱ توجه به اینکه مسائل حقوق‌بشری و ارزش‌های انسانی حرف اول و آخر را در مناسبات انسانی و سیاسی می‌زنند، گفت رفتار دولت میانمار و اکثریت مردم این کشور با مسلمانان که درواقع هم‌وطنان آنان محسوب می‌شوند ابدا انسانی و اخلاقی نیست. این استاد دانشگاه با اشاره به نامه اخیر شماری از برندگان جایزه صلح نوبل خطاب به سازمان ملل و درخواست مداخله فوری از این نهاد بین‌المللی در خصوص سرنوشت اقلیت مسلمانان روهینگیا و انتقاد آنها از انفعال خانم سوچی، گفت: متاسفانه خانم سوچی که خود را در جریان حبس طولانی مدت خود و تلاش‌های غرب برای آزاد کردنش به نوعی وام‌دارغرب می‌بیند، واکنشی در قبال رفتاری که با مسلمانان این کشور می‌شود انجام نمی‌دهد بلکه در نقطه مقابل این سیاست را همکاری با نظم سیاسی بین‌المللی می‌داند. در پایان وی با اشاره به برگزاری نشست اخیر کشورهای گروه آسهآن در مورد وقایع میانمار، برگزاری این نشست‌ها را برای رسیدن به یک راهکار برای از سرگیری روند صلح در میانمار ضروری دانست. در این میان انتظار می‌رود از دستگاه دیپلماسی کشورمان نیز در کنار برخی تلاش‌های بین‌المللی، عملکردی فعالانه‌تر در رابطه با حل مشکل مسلمانان میانمار اتخاذ کرده و دست از حمایت مسلمانان این کشور به دلیل برخی مصلحت‌ها در عرصه سیاست خارجی برندارد.
منبع: baharnews.ir