ارزیابی پاراکلینیکی هیپرآندروژنیسم
به جز در بیماران با شکل کلاسیک و مشخص PCOS که فقط نیاز به انجام تست تحمل گلوکز دارند، در سایر موارد بایستی بررسیهای آزمایشگاهی به عمل آید. در اولین مرحله اندازهگیری T تام و DHEA- S کافی است (مگر اینکه شک قوی به بیماری خاصی وجود داشته باشد).
اگر فقط مقدار T به میزان متوسط افزایش یافته باشد (بین ۸۰- ۲۰۰ ng/ dl) قدم بعدی اندازهگیری LH و FSH و سونوگرافی نخمدان (ترجیحا به طریق ترانس واژینال) است (جهت بررسی PCOS و هیپرتکوزیس). اما اگر DHEA- S به طور متوسط افزایش یافته باشد (بین ۵۰۰- ۸۰۰ ug/dl). آنگاه بر حسب وجود یا عدم وجود اختلال قاعدگی یا گالاکتوره نحوه برخورد متفاوت خواهد بود (شکل ۳- ۸). در صورت وجود هر یک از حالات فوق بایستی پرولاکتین سرم اندازهگیری شود و بر حسب نتیجه آن اقدامات بعدی صورت گیرد، اما اگر هیچ یک از علائم فوق وجود نداشته باشد، آنگاه بایستی تست سرکوب دگزامتازون شبانه صورت گیرد.
اگر مقدار T بیش از ۲۰۰ ng/ dl باشد یا مقدار DHEA- S بیش از ۷۰۰- ۸۰۰ ug/ dl باشد آن گاه بایستی جهت رد تومورهای ترشح کننده آندروژن CT- Scan یا MRI آدرنال و سونوگرافی تخمدانها (ترجیحا ترانس واژینال) به عمل آید. در این حالت اگر بررسیهای فوق منفی باشد آنگاه بایستی مقدار پرولاکتین و ۱۷- OHP اندازهگیری شود و پس از آن در صورت لزوم تست سرکوب دگزامتازون شبانه انجام شود. برای انجام تست سرکوب دگزامتازون شبانه مقدار یک میلیگرم دگزامتازون خوراکی ساعت ۱۱ شب تجویز شده و قبل از آن و نیز ساعت ۸ صبح روز بعد مقدار T آزاد، DHEA- S و کورتیزول سرم اندازهگیری میشود. در این آزمایش سه حالت ممکن است وجود داشته باشد: (۱) کاهش و طبیعی شدن DHEA- S و کورتیزول بدون تغییر T آزاد. دگزامتازون قادر به مهار سنتز تستوسترون در تخمدانها نبوده و این حالت مطرح کننده PCOS یا هیپرتکوزیس بوده که با سونوگرافی و اندازهگیری LH و FSH قابل تشخیص خواهند بود؛ (۲) هر سه هورمون همچنان بالا هستند. این حالت مطرح کننده سندرم کوشینگ بوده و آزمایشات اختصاصی خاص خود را میطلبد(۳) هر سه هورمون به وضوح کاهش یافته و یا به مرز طبیعی رسیدهاند. در این حالت بایستی مقدار ۱۷- OHP ساعت ۸ صبح اندازهگیری شود (جهت بررسی CAH).
توجه:
در تمامی بیماران با آمنوره اولیه با افزایش آندروژنها بایستی کاریوتایپ گلبولهای سفید لام خون محیطی به منظور بررسی حضور کروموزم Y به عمل آید.
منبع: mahsho.com