اختلالات غدد جنسی مردانه
تستوسترون مهم ترین هورمون جنسی مردانه (آندروژن) است. حین تکامل جنسی، تستوسترون برای ایجاد اندام های تناسلی مردانه لازم است. حین بلوغ، این هورمون برای توسعه خصوصیات فیزیکی مردانه لازم می شود و در مردان بالغ نیز این هورمون برای حفظ قدرت و توده عضلانی، انتشار چربی، توده استخوانی، تولید اسپرم، تمایل و قدرت جنسی لازم است.
نقایص یا عدم تعادل میان تستوسترون و سایر هورمون های جنسی می تواند تکامل و خصوصیات جنسی و باروری را تحت تأثیر قرار دهد.
بلئغ غیر طبیعی
در پسران بلوغ نرمال بین ۹ و ۱۴ سالگی شروع می شود (اغلب در حدود ۱۲ سالگی) . تظاهرات دوره بلوغ در پسرها شامل این موارد هستند.
بزرگ شدن بیضه ها و آلت تناسلی
ظهور مو در ناحیه پوبیک (زیرشکم) و زیر بغل
ضخیم تر شدن صدا
تسریع رشد
افزایش توده عضلانی
پیدایش موی صورت
اختلالات بلوغ شامل تأخیر بلوغ، زودرس، عدم بلوغ یا بلوغ ناکامل هستند. تأخیر در بلوغ شایع ترین مشکل است. در اکثر کودکان تأخیر در بلوغ یک حالت نرمال است و علت خاصی پیدا نمی شود. در این موارد تنها بلوغ دیر ایجاد می شود و کودک فرد بالغ نرمالی خواهد بود. هم بلوغ زودرس و هم دیررس می توانند به صورت خانوادگی شکل گیرند.
گاهی اوقات بلوغ غیرطبیعی مربوط به یک حالت طبی است. این حالت می تواند در اثر بیمارهایی مثل کم کاری هپیوفیز، اختلالات ژنتیکی، هیپوگنادیسم (کم کاری غدد جنسی) و بعضی بیماریهای طولانی مدت آسم و بیماریهای کلیوی ایجاد شود.اختلال بلوغ می تواند در کودکانی که ورزش های سنگین قهرمانی یا فعالیت های بدنی شدید شرکت دارند، به اختلالات خوردن دچارند، سوء تغذیه دارند یا شیمی درمانی، یا پرتو درمانی داشته اند دیده شود.
به طور معمول، بلوغ زودرس با تغییرات غیر طبیعی هیپوتالاموس و هیپوفیز که آغازگر بلوغ هستند، شروع می شود. علل این شروع زودرس تغییرات (که می توانند چندین سال زودتر از معمول ایجاد شوند) معمولاً ناشناخته است. اما این حالت می تواند در اثر تومورهای مغز، بیضه ها یا غدد آدرنال نیز ایجاد شود.
علل دیگر شامل هیپوپلاژی مادرزادی آدرنال یا هیپوتیروئیدی شدید هستند. بلوغ زودرس می تواند به قد کوتاه در بزرگسالی منجر شود.
پسرانی که ۵ سال بعد از شروع اولین علایم بلوغ، بیضه ها و آلت تناسلی کاملاً تکامل یافته ندارند یا اینکه هیچ تکامل بیضوی در سن ۱۴ سالگی پیدا نکرده اند ممکن است دچار تاخیر در بلوغ باشند. از سوی دیگر، بلوغ می تواند زودرس در نظر گرفته شود اگر پسری قبل از ۹ سالگی افزایش در اندازه بیضه ها یا طول آلت تناسلی داشته باشد.
تشخیص
برای بررسی علل احتمالی بلوغ غیرطبیعی، فرزند خود را نزد پزشک ببرید. پزشک احتمالاً آزمایش هایی از این قرار درخواست می نماید:
• سطوح هورمونی در خون
• عکسبرداری با اشعه X از مچ دست ها برای بررسی نرمال بودن رشد استخوانی
• سی تی اسکن یا MRI از سر برای جستجو تومور یا آسیب مغزی
• مطالعات ژنتیکی
درمان
درمان بسته به علت دارد. بعضی مواقع حتی بعداز تست های متعدد علت کشف نمی شود. در این موارد احتمالاً برای شروع ایجاد صفات ثانویه جنسی هورمون تجویز می گردد: درمان هورمون همچنین برای بعضی انواع بلوغ زودرس نیز وجود دارد.
بعضی مواقع، کودکان که بلوغ غیرطبیعی را تجربه می کنند، احتیاج به مشاوره در زمینه نکات مربوط به وضعیتی که نسبت به همسالان خود توسعه جنسی بیشتر یا کمتری دارند، پیدا می کنند. مشاوره روان پزشکی شاید کمک کننده باشد. اگر فکر می کنید فرزندتان ممکن است از مشاوره سود برد با پزشک خود موضوع را مطرح سازید.
منبع: مه شو