گشت و گذار در خیابان های مشهور دنیا
دو خورشید درخشان
شهر زیبای پراگ در کشور چک از مراکز مهم فرهنگ و هنر اروپا بوده است. حتی استیلای کمونیست‌ها بر آن نتوانست از اهمیت و جایگاهش بکاهد و بدین ترتیب خیابان‌های قدیمی و زیبای آن همواره مورد تحسین همگان بوده و میراثی گرانبها از فرهنگ فاخر را در خود جای داده است. یکی از خیابان‌های مشهور این شهر خیابان نِرودووا است. این خیابان که به قلعه پراگ منتهی می‌شود خانه‌هایی قدیمی، رستوران‌ها و مغازه‌هایی را در خود جای داده و از مکان‌های پررفت و آمد برای جهانگردان خارجی است. از نکات مهم این خیابان، نشان‌های موجود بر در خانه‌های قدیمی آن است.
روح‌نواز
شهر زیبای سن‌پترزبورگ که همچون موزه‌ای بزرگ در جلوی چشمان بیننده خودنمایی میکند، خیابانی دارد با نام نِوسکی. این خیابان اصلی و مشهور شهر است که توسط پتر کبیر بنیانگذار این شهر بنا شد. از بناهای مهم موجود در این خیابان می‌توان به کاخ استروگانُف، کلیسای جامع کازان، خانه کتاب، مرکز خرید الیسِیف، بنای یادمان کاترین کبیر، پل آنچیکف و چندین کلیسا و مرکز خرید دیگر که از سده‌های گذشته برجای مانده اشاره کرد. در دورانی از حکومت کمونیست‌ها بر روسیه یعنی بین سال‌های ۱۹۱۸ تا ۱۹۴۴ نام این خیابان به «پرولِت کولت» یعنی «فرهنگ کارگری» تغییر یافت، ولی دوباره با نام قبلی‌اش شناخته شد. نیکلای گوگول نویسنده مشهور روس، داستان کوتاه «خیابان نوسکی» را در حدود سال‌های ۱۸۳۱ تا ۱۸۳۴ با الهام از این خیابان نوشت. راوی این داستان ماجراهایی را نقل کرده که مکان رخدادشان خیابان نوسکی است. نویسنده مشهور دیگر روس یعنی فیودور داستایفسکی نیز غالباً از زمینه این خیابان برای روایت رخدادهای داستان‌هایش بهره می‌جست. نمونه بارز آن داستان مشهورش یعنی «جنایت و مکافات» است.
چیندونیا
از دوران قدیم در کشور ژاپن سنتی با عنوان چیندونیا وجود داشت که با استفاده از لباس‌ها و تزئینات سنتی به امر تبلیغ در خیابان‌ها و گذرهای عمومی اختصاص داشته است. هر چند امروزه این سنت به گستردگی گذشته نیست ولی هنوز در گوشه و کنار شهرها و خیابان‌های پررفت و آمد می‌توان نمونه‌هایی از آن را مشاهده کرد. در منابع قدیمی ژاپنی از یک آبنبات‌فروش در شهر اوزاکا یاد می‌شود که در میانه‌های سده نوزدهم میلادی برای فروش آبنبات‌هایش از لباس محلی و نوعی آواز ویژه بهره می‌گرفت. این شخص که آمِکاتسو نام داشت از صدایی بلند بهره‌مند بود و همین امر و استفاده از زنگ و طبل و سایر اصواتی که از حنجره‌اش تولید می‌کرد در اوزاکا به شهرتی دست یافته بود. به طوری‌که در برخی از رخدادهای عمومی نیز از وجود او استفاده می‌شد. اگرچه در میانه سده بیستم رشد قابل توجهی در این حوزه صورت گرفت، ولی در حال حاضر تعداد اجراکنندگان این سنت قدیمی بسیار کاهش یافته و اکثر آنها در شهر توکیو به فعالیت می‌پردازند.
از بلندترین تا پهن‌ترین
برخی از خیابان‌های جهان به خاطر ویژگی‌های هندسی بنیادین یعنی اندازه‌های‌شان از شهرت برخوردار شده‌اند. از جمله این خیابان‌ها می‌توان به بلندترین خیابان جهان اشاره کرد که با طول هشتاد و شش کیلومتر از شهر تورنتو در کشور کانادا گذر میکند. خیابان شمالی- جنوبی یانگ سواحل دریاچه اونتاریو را به دریاچه سیمکو متصل میکند. بسیاری از رخدادهای عمومی و فرهنگی نیز در این خیابان صورت می‌گیرد، از جمله کارناوال‌ها، کنسرت‌های خیابانی و جشن‌های عمومی. از مناطق بالایی قاره آمریکا که به سمت پایین حرکت کنیم و به بخش‌های پایینی آمریکای جنوبی برسیم، در شهر زیبای بوئنوس آیرس، پایتخت کشور آرژانتین از خیابان نهم جولای گذر خواهیم کرد؛ خیابانی که عنوان پهن‌ترین خیابان جهان را دارا بوده و نامش را از تاریخ استقلال این سرزمین گرفته است. این خیابان با دارا بودن هفت خط عبور در هر سمت مکانی جذاب و دیدنی در شهر بوده که هنرمندان دوره‌گرد با نوای سازهای‌شان جذابیت آن را دو چندان کرده‌اند.
میان لکه‌ها
هنرمندان سبک اَمپرسیونیسم در اواخر سده نوزدهم میلادی سروصدای زیادی در غرب به راه انداخته و سبک هنری‌شان به زودی گسترش قابل توجهی در سایر کشورها پیدا کرد. نقاشان پیرو این سبک که بیشترشان فرانسوی بودند تعبیری جدید از طبیعت و سازه‌های ساخت بشر ارائه دادند. ضرب قلم‌هایی آشکار و گاه زمخت و تاکیدی ویژه بر نور و تفاوت‌های میزان تابش آن در ساعات مختلف شبانه‌روز و غیره از جمله نکات مهم قابل توجه در کارهای نقاشان این سبک بود. بیشتر این نقاشان به بازنمایی صحنه‌هایی از چشم‌اندازهای طبیعی همچون کوه و دره می‌پرداختند. در میان آنهایی که به صحنه‌های زندگی شهری بیشتر گرایش داشتند، عده‌ای همچون کامیل پیسارو در پاره‌ای از آثارشان به ترسیم گوشه‌هایی از زندگی مردم در خیابان و رفت و آمدشان در خیابان‌های مه گرفته یا بارانی علاقه نشان می‌دادند.
پر زرق و برق
نقشی بر دیوار
گرافیتی نوعی هنر خیابانی است که در اصل همان نقاشی‌های بزرگ بر پیکر دیوارهای شهری و حاشیه خیابان‌های برخی از شهرهاست. پیشینه استفاده از نقاشی‌های دیواری به تمدن‌های مصر، یونان و رم باستان می‌رسد. در برخی از شهرها، نوعی از نقاشی‌های دیواری بدون اجازه صاحبان املاک یا نهادهای شهری همچون شهرداری توسط برخی از هنرمندان ماجراجو یا افراد غیرحرفه‌ای صورت می‌گیرد که در پاره‌ای از موارد مفاهیم اعتراضی با خود همراه دارد. در مجموع، این نقاشی‌ها از دیدگاه پژوهشگران اجتماعی می‌تواند بستری برای پژوهش و دریافت اطلاعات و تجزیه و تحلیل آنها در راستای فهم، درک و ارائه راهکارهای مناسب برای بهبود گوشه‌هایی از ناهنجاری‌های اجتماعی به حساب آید.
از دوران کهن، نمونه‌هایی از نقاشی‌های دیواری را می‌توان در شهر باستانی پُمپئی در جنوب ایتالیا پیدا کرد. در این شهر که در سده نخست میلادی زیر خاکسترها و مواد مذاب آتشفشانی مدفون شد و امروزه مکانی مهم برای جهانگردان به حساب می‌آید، نمونه‌هایی به دست آمده است. شهرداری‌های برخی از شهرها با همکاری هنرمندان نقاشی‌هایی را ارائه می‌دهند که نشان از هویت ملی، دینی و فرهنگی‌شان دارد و علاوه بر زیباسازی به حفظ و گسترش ارزش‌های ملی و جهانی کمک شایانی میکند. در برخی از شهرها، تسهیلاتی برای هنرمندان جوان و علاقه‌مند به هنرنمایی درنظر گرفته شده تا علاوه بر آن‌که فرصتی برای ابراز خلاقیت‌های فردی به آنها واگذار و از بی‌نظمی و آشفتگی بصری شهری جلوگیری شود. بدین منظور نهادهای شهری مذکور فضاهایی را در مکان‌هایی مشخص اختصاص داده‌اند تا هنرمندان گرافیتی کار بتوانند آثارشان را در آنجا ثبت و در معرض تماشای عموم قرار دهند.
در سراشیبی تند
در کتاب رکوردهای گینس، تندترین سراشیبی مربوط به یک خیابان مربوط به خیابان بالدوین در شهر داندین در زلاندنو است. زاویه تقریبی این خیابان ۳۵۰متری در حدود ۱۹درجه است؛ یعنی کمتر از سه متر بالا رفتن از شیب این خیابان به میزان یک متر بر ارتفاع افزوده می‌شود. این خیابان یکی از جاذبه‌های گردشگری برای اهالی کشور و خارجی‌هایی است که به اینجا می‌آیند. ساکنان خانه‌های ویلایی این خیابان به رفت و آمد جهانگردان در طول این خیابان و عکسبرداری‌های آنان عادت کرده‌اند. از آنجایی که خانه‌ها در راستای افقی قرارگرفته‌اند، شیب تند خیابان وضعیتی را ایجاد میکند که هنگام عکسبرداری از زوایه‌ای عمود بر شیب، حالتی ایجاد می‌شود که گویی خانه‌ها در حال سقوط و افتادن هستند.
نام‌های به یاد ماندنی
شیوه‌های گوناگونی برای نام‌گذاری خیابان‌ها در سراسر دنیا وجود دارد. مهم‌ترین رویکردها جهت نام‌گذاری خیابان‌ها در جهان عبارتند از:
۲- براساس سازه یا مکانی مهم که در آن خیابان قرار دارد، مانند خیابان قصر العینی در شهر قاهره که از خیابان‌های بسیار قدیمی شهر بوده و قصر یکی از پاشاهای قدیم مصر در آنجا قرار دارد.
۳- بر پایه شکل هندسی یا عوارض طبیعی و جغرافیایی منطقه همچون دامنه، تپه، ساحل و غیره مانند خیابان ساحل در سانفرانسیسکو.
۴- مقصدی که از خیابان مزبور به آنجا راه است، مانند خیابان دماوند در تهران.
۵- نام مشاهیر ملی یا بین‌المللی، مانند خیابان گاندی که در بسیاری از کشورها و شهرهای دنیا این نام را می‌توان یافت، از جمله در کشور هلند که نزدیک به ۳۰ خیابان در سراسر کشور به این نام وجود دارد.
۶- یک موضوع یا تِم مشخص به‌طوری‌که موضوع مزبور نامش را به چندین خیابان با پسوندها یا پیشوندهای مجزا کننده می‌بخشد، مثلا در یک منطقه از شهر بوئنوس آیرس در آرژانتین تعدادی از خیابان‌ها براساس نام زنان مشهور نام‌گذاری شده‌اند.
۷- نام‌گذاری خیابان‌ها براساس شمارگان که در برخی از شهرهای ایالات متحده، استرالیا و غیره دیده می‌شود.
۸- نام شهرها یا کشورها، چه داخلی و چه خارجی‌یا مثلاً خیابان اصفهان در شهر کوآلالامپور.
نشان‌ها
با گذشت زمان و افزایش جمعیت و رفت و آمد وسایل نقلیه نیاز به استفاده از نشانه‌ها و علائم راهنمایی و رانندگی بیش از پیش احساس شد. یکی از نمونه‌های قدیمی این‌گونه علائم را در کشور پرتغال و در شهر لیسبون می‌توان مشاهده کرد که از سال ۱۶۸۶ همچنان پابرجا مانده و در خیابان سالوادور می‌توان آن را دید. در اواخر سده نوزدهم میلادی در برخی از کشورهای اروپایی همچون ایتالیا، فرانسه و انگلستان تلاش‌هایی در زمینه طراحی و به کارگیری علائم و نشانه‌های استانداردشد که به‌جای نوشته و متن صورت گرفت. در سال ۱۹۰۹ چهار علامت راهنمایی و رانندگی در ۹ کشور اروپا استاندارد و سپس تصویب و از آنها استفاده شد.
از وزش باد تا سایه‌بان پنجره‌ها
«خیابان» نام رُمانی است از نویسنده زن آمریکایی، «آن پِتری» که در سال ۱۹۴۶ نوشته شد. این رمان نخستین رمان نوشته شده توسط یک زن آمریکایی سیاه‌پوست بود که رکورد فروش بیش از یک میلیون نسخه را شکست. قهرمان این داستان، زنی سیاه‌پوست به نام لوتی جانسون است که همراه با پسر هشت ساله‌اش با ناملایمات و بی‌عدالتی‌های ناشی از تنگ‌نظری‌های فرهنگی و باورهای نژادپرستانه روبه‌رو می‌شود. او در خانه‌ای کوچک در خیابان یکصد و شانزدهم در محله هارلم سکونت گزیده است. داستان با فرازهایی خیال‌انگیز از وزش باد سرد در ماه نوامبر در خیابان یکصد و شانزدهم و صدای لرزش در سطل‌های زباله و سایه‌بان پنجره‌های آپارتمان‌های موجود در خیابان آغاز می‌شود. در ادامه داستان و پس از ماجراهای پر فراز و نشیب این زن در دفاع از خود، او در نهایت مجبور به قتل و گریختن از شهر به همراه فرزندش می‌شود.
خیابان‌گردی با قایق
در شمال‌شرقی کشور باستانی ایتالیا شهر ونیز با قدمتی کهن قرارگرفته است. این شهر که گویی در آب غوطه‌ور است، در طول تاریخ دراز خود گنجینه‌ای از رخدادهای مهم اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را نه تنها برای این سرزمین و قاره کهن اروپا بلکه برای کل جهان در خود جای داده است. بسیاری از وقایع مهم تاریخی همچون جنگ‌های صلیبی ارتباطی محکم و بنیادین با ساختار سیاسی این شهر داشته‌اند. رخدادها و جنبش‌های هنری مهمی در این شهر به جهان عرضه شده و در آبراه‌های باریک و پهن آن گوشه‌هایی را می‌توان یافت که زمانی مکان زندگی هنرمندان و شخصیت‌های مهم تاریخی بوده است. این شهر که روی ۱۱۳ تپه بنا شده آبراه‌هایی دارد که توسط چندین پل به یکدیگر وصل شده‌اند.
تاکسی‌های رنگارنگ
یکی از شاخص‌های قابل توجه در بیشتر خیابان‌ها به‌ویژه در شهرهای بزرگ خودروهایی با رنگ‌های خاص است که گاهی نمادی برای شهر به حساب می‌آیند.رنگ‌های گوناگونی در تاکسی‌های کشورها و شهرهای مختلف جهان به‌چشم می‌خورد. قوانین گوناگونی در شهرهای مختلف جهان برای گزینش رنگ تاکسی‌ها وجود دارد. در شهر مکزیکو‌سیتی، پایتخت مکزیک طیف گسترده‌ای از رنگ‌های تاکسی از آمیزه سبز و سفید تا سفید با راه‌راه‌های قرمز و همچین صورتی دیده می‌شود. در شهر شانگهای در چین فقط شرکت‌هایی که بیش از هزار دستگاه تاکسی داشته باشند مجاز هستند تا یکی از هشت رنگ تعیین‌شده را انتخاب کنند.
یکی از رنگ‌های رایج در تاکسی‌ها زرد است که در بسیاری از شهرها همچون نیویورک، مانیل، تیرانا، بوداپست و بخارست دیده می‌شود. رنگ‌های به‌کاررفته در غالب تاکسی‌ها خالص و یکنواخت نبوده و در بخش‌های مختلف خودرو از نوارها یا بخش‌های رنگی دیگر نیز استفاده می‌شود؛ مثلاً بیشتر تاکسی‌ها در کشور آرژانتین بدنه‌ای مشکی و سقفی زرد‌رنگ دارند. در شهر مادرید تاکسی‌ها بدنه‌ای سفید دارند که روی در جلویی آنها نواری مورب و قرمز رنگ قرار گرفته است. یکی از رنگ‌های مشهور در تاکسی‌ها رنگ مشکی به‌کاررفته در تاکسی‌های شهر لندن است.
منبع: برترینها
