گردشگران خارجی در «الموت»

 

منطقه الموت یکی از مناطق طبیعی و روستایی قزوین است که برای رفتن به آن باید نرسیده به قزوین مسیر دیگری را انتخاب کرد و از راهی که تا قلعه حسن صباح دو  ساعت و نیم فاصله دارد را انتخاب کرد.

هیچ گردشگر و راننده‌ای از طی کردن این مسیر طولانی و کوهستانی خسته نمی‌شود. چون با جاذبه‌های شگفت‌انگیزی مواجه خواهد شد. در فصل بهار هر بخش از این جاده سرسبز با رنگ گل‌های متنوع و درختان رنگارنگی پوشیده شده و بوی عطرآگین گل‌های بهاری را به مشام می‌رساند. در ایام پاییز هم که هزاررنگ درختان خودنمایی می کند و هر گردشگری را وادار می‌کند تا در کنار جاده ایستاده و از این نما عکس انداخته و لذت ببرد.

 

هستند بسیاری از افراد که در مسیر ماشین را به کناری پارک کرده و برسر تپه و یا کوهی به همراه خانواده نشسته‌اند تا دوباره به مسیر خود تا الموت ادامه دهند. در این مسیر پر پیچ و خم حدود ۵۰۰ روستای کوچک وجود دارد که در راههای فرعی قرار گرفته‌اند.

در میانه راه مردم همین روستاها در زمین‌های کرت‌بندی شده روی کوه‌ها و تپه‌ها کشاورزی می‌کنند و یا دام‌های خود را به چرا برده‌اند و گردشگران می‌توانند آن‌ها را ببینند.

 

معمولا افراد در روستایی بزرگتر به نام معلم کلایه توقفی دارند تا مایحتاج خود را تامین کنند از آن به بعد تا قلعه حسن صباح نیم ساعت بیشتر راه نیست. اما در همین مسیر می‌توان راه حدودا ده دقیقه ای را به سمت دریاچه اوان کج کرد و به جایی رسید که دریاچه‌ای پس از گذراندن چند تپه پشت سر هم خودنمایی می‌کند. دور تا دور این دریاچه را نی‌های بلند پوشانده‌اند و همیشه چند قایق کوچک منتظر سوار کردن گردشگرانی است که در اطرافش زیراندازی پهن کرده و نشسته‌اند.

وجود درختان متعدد در این منطقه و آب و هوای خنکی که دارد موجب شده همیشه حتی در وسط هفته گردشگران در این مکان اقامت هر چند کوتاهی داشته باشند. خودروهای شخصی زیادی در اطراف دریاچه پارک می شود که چادرهای مسافرتی به همراه دارند. در فصل پاییز که درختان رنگارنگ می شوند  بر زیبایی این منطقه اضافه می شود و به تبع آن تعداد گردشگران بیشتر.

 

در منطقه و روستای الموت می‌توان به محض وارد شدن و گذشتن از باغ‌های گیلاس، بافت روستایی را مشاهده کرد. خانه‌هایی که همه دارای یک بالکن چوبی هستند و با گل‌های شمعدانی تزئین شده اند اما در کنار همین خانه‌ها، برخی از افراد خانه ای جدید ساخته‌اند و با کاشی و سرامیک‌های قرمز و یا آبی نمای بیرونی آپارتمان‌های خود را تزئین کرده‌اند. این یک نوع عدم ناهماهنگی در بافت تاریخی روستا را نشان می‌دهد که دست به گریبان اهالی شده است. آنها هر کدام درصدد هستند تا خانه های خشتی خود را با چارچوب‌های چوبی رنگ تخریب کرده و ساختمانی سیمانی و جدید بسازند به همین دلیل پرسه در روستا نشان می‌دهد که این رقابت و میل به داشتن آپارتمانهای سیمانی چقدر در میان مردم نفوذ پیدا کرده است.

اما در منطقه الموت و در روستایی که در نزدیکی قلعه حسن صباح قرار دارد بیشتر گردشگران خارجی حضور دارند که سن آن‌ها زیاد نیست و به راحتی می‌توانند این مسیر را طی کرده و حتی در قلعه و کوه‌های اطرافش گردش کنند.

مردم منطقه میزبان این گردشگران هستند آن هم در خانه‌های خود که برای حضور گردشگران آماده شده است. مردم منطقه الموت بخشی از خانه خود را برای حضور گردشگران به تخت، وسایل و امکاناتی مانند پخت و پز و یخچال و کمد تجهیز کرده اند و بابت حضور گردشگران داخلی و خارجی از انها کرایه دریافت می کنند. کرایه‌هایی که از شبی ۲۰ هزار تومان تا ۷۰ هزار تومان نرخ دارد.

 

یکی از این خانه‌های قدیمی توسط پایگاه میراث فرهنگی الموت ساخته مرمت شده است حتی پله‌ها و دستگیره پله‌های این خانه با نمای چوبی و تزئینات داخلی آن را پایگاه میراث فرهنگی الموت مرمت و بازسازی کرده تا نمونه‌ای موفق از نگهداشت خانه‌های قدیمی در روستا باشد.

شکل و شمایل اولیه این خانه نشان می‌دهد که سلیقه سازندگان این خانه‌ها در ساخت بناهایی از چوب و خشت در میان سبزی درختان و کوههای اطراف بسیار زیبا بوده است. اما مالکان همین خانه، آن را طوری نگهداری کرده‌اند که اکنون وقتی گردشگری به آنجا مراجعه می‌کند از کرایه کردن اتاق پشیمان می‌شود. چون رنگ دیوارها ریخته و مالک به جای آنکه آن را مرمت کند با کاغذهای سفید آن را پوشانده حتی روی پیش بخاری تزئین شده خانه را نیز با پرده ای کوچک مخفی کرده است و فضای نامرتبی را در اتاق ایجاد کرد همین موضوع موجب می‌شود تا مسافر با یک آشفتگی در خانه مواجه شود و میلی به اقامت در آن نداشته باشد.

 

اما در عوض یکی از این خانه‌ها متعلق به فردی است که اولین بار در الموت اقدام به پذیرش مسافر کرده است سمیعی چند سالی است که فوت کرده اما هنوز خانواده و همسرش پذیرای گردشگران هستند آن هم فقط گردشگران خارجی. دفترچه یادبود گردشگرانی که به خانه سمیعی آمده اند زبانزد همه است دفترچه های یادبود گردشگران بسیار قدیمی است و هر کسی به زبان خود و با سلیقه خود عبارتی را برای یادگاری نوشته و به خانواده سمیعی تقدیم کرده است.

برخی از گردشگران این دفترچه ها را از صاحبخانه می گیرند و به عنوان یک دفترچه راهنما به مکان هایی می‌روند که بقیه گردشگران اسمی از آن برده و یا نقشه آن را در دفترچه ترسیم کرده اند و دوباره به صاحبخانه برمی گردانند.

 

این تنها خانه ای است که در سایت های مشهور گردشگری در جهان ثبت شده و گردشگران به راحتی آن را پیدا می‌کنند ولی نمای آن قدیمی و تاریخی نیست و حتی بالکن چوبی مانند خانه‌های قدیمی ندارد با این وجود گردشگران شیفته مهمان نوازی این خانواده می شوند.

این دو خانه در دو سوی مقابل هم قرار دارند یکی با معماری اصیل منطقه اما بدون گردشگر و دغدغه مالک برای حفظ آن و دیگری مشهور در سطح جهان با معماری جدید اما مهمان نواز.

 

وجود همین خانه‌ها و درآمدزایی آنها از محل ورود گردشگر موجب شده تا خانه‌های دیگر نیز برای پذیرایی از گردشگران تجهیز شود اما هر یک به سیلیقه خود. هنوز در این روستا یک خانه به عنوان نمونه تجهیز نشده تا فرهنگ بوم گردی در آن به درستی انجام شود. هر کسی با هر سلیقه ای اتاقی در اختیار گردشگر قرار می‌دهد بی آنکه دغدغه معرفی فرهنگشان را داشته باشند.

گردشگران جوانی نیز که به این منطقه می آیند معمولا تنها زمان شب را برای اقامت در این خانه‌ها انتخاب می‌کنند آنها از قلعه حسن صباح بالا می‌روند و از سبزی‌های کوهی که توسط مردم چیده شده استقبال می کنند.

صاحبخانه‌ها معمولا پاسپورت آن‌ها را پیش خود نگه می دارند تا زمانی که اتاق را تحویل دهند. برخی از آنها از غذای محلی استفاده می کنند و برخی خانه ها که توریست خارجی زیادتری دارند سعی کرده اند تا با شبیه سازی خانه خود به آپارتمان گردشگران خارجی احساس رضایت بیشتری کنند. به همین دلیل بافت تاریخی و قدیمی الموت به سرعت جای خود را به آپارتمانهایی می دهد که بی ضابطه و بدون هماهنگی با منطقه و طبیعت در حال ساخت است.