پایان رکود؟
رشد اقتصادی و کنترل تورم دو اقدامی است که به گفته کارشناسان میتواند موجب رونق شود. از سویی خروج از رکود یکی از مهم‌ترین برنامه‌های دولت دوازدهم است.
به گزارش خبرآنلاین از اتاق تهران، دولت حسن روحانی برای دومین دوره رأی اعتماد را از مردم گرفت و دولت دوازدهم نیز به ریاست او آغاز به کار خواهد کرد. شاید پیش از انجام انتخابات، برخی از نگرانی‌ها حاکی از آن بود که در صورت تغییر دولت، بسیاری از سیاست‌های دولت یازدهم در میانه راه به فراموشی سپرده شود و کارها ناتمام بماند. اما با انتخاب مجدد روحانی برای ریاست‌جمهوری، این نگرانی تا حدی برطرف می‌شود و البته انتظار بیشتری را بین مردم از رئیس‌جمهور منتخب ایجاد میکند.
یکی از این انتظارات به بخش مسکن و خروج آن از رکود بازمی‌گردد. مسکن بخشی است که به گفته برخی از فعالان اقتصادی و کارشناسان، میتواند موتور محرک اقتصاد باشد. چرا که صنایع زیادی به این بخش وابسته هستند. البته در چند سال گذشته بازار مسکن در رکودی عمیق فرو رفته بود. رکودی که خروج از آن به راحتی امکان‌پذیر نبود. بازار کساد معاملات مسکن، اعتراض مشاوران املاک را به دنبال داشت و از همه مهم‌تر، مردم بودند که گاهی مالکیت یک مسکن هرچند کوچک برایشان آرزو بود.
حتما آن روزها را که تورم در ایران بیداد می‌‌‌‌کرد فراموش نکرده‌اید. روزهایی را هم که قیمت خانه‌ها با نوسانات یک‌شبه مواجه شد از یاد نبرده‌اید. قدرت اندک خرید مردم در آن دوره هم خود مسئله‌ای دیگر بود. به هر حال در دوره یازدهم ریاست‌جمهوری، یکی از مهم‌ترین اقداماتی که انجام شد و کارنامه روحانی را پررنگ کرد همین کنترل تورم بود. تورمی که با نزدیک به ۴۰ درصد تحویل گرفته شد و به تک‌رقمی رسید. اما دراین میان شاید یک موضوع همچنان بازارها را تحت تاثیر قرار می‌داد و آن خروج از رکود بود. البته آمارها در سال گذشته نشان میدهد که بسیاری از صنایع از رکود خارج شده‌اند و توانسته‌اند راه رونق را در پیش بگیرند. اما در میان این لیست، نامی از مسکن و صنعت ساختمان نبود. برخی از کارشناسان رکود موجود در کشور را به مسکن مرتبط می‌دانند و اعتقاد دارند به دلیل اینکه صنایع وابسته به مسکن زیاد است، رکود در بازار مسکن قطعا این صنایع را نیز دچار این بیماری میکند. اما برخی دیگر معتقدند نمی‌توان در این‌باره همه مشکلات را از چشم بخش مسکن دید؛ چرا که رونق مسکن هم به یک سری سیاست زنجیروار مرتبط است. سیاست‌هایی که در طول یک دهه اخیر به نادرست‌ترین شکل ممکن در کشور اعمال شده و شرایط وخیمی برای دولت یازدهم به ارث گذاشته است. در عین حال یکی از مهم‌ترین اقدامات دولت یازدهم برای خروج مسکن از رکود، تسهیلاتی بود که به خرید خانه تعلق گرفت. البته این تسهیلات‌دهی هم از تیر انتقادات مصون نمانده است. منتقدان بر این باورند که نرخ سود تسهیلات مسکن زیاد است و به تبع آن متقاضیان مجبور به پرداخت اقساط با ارقام بالا هستند. اما دیدگاه دیگری در مقابل این انتقاد قرار می‌گیرد؛ این دیدگاه عنوان میکند که افرادی برای دریافت این تسهیلات سپرده‌گذاری می‌کنند که توان پرداخت اقساط را هم دارند. وگرنه سپرده‌گذاری آنها توجیهی ندارد. از سوی دیگر میزان اقساط با اجاره‌بهایی که در حال حاضر هر خانوار برای مسکن پرداخت میکند، تفاوت چندانی ندارد. در نتیجه این تسهیلات میتواند تقاضا را در بازار مسکن برای قشر متوسط جامعه افزایش دهد. البته موضوع دیگری که این گروه به آن معتقدند حکایت از افزایش قدرت خرید مردم دارد. به اعتقاد این گروه، با توجه به تورمی که بالاخره در دولت یازدهم افسارش کشیده شد، قدرت خرید هم افزایش یافت. این در حالی است که قیمت مسکن به دلیل رکود موجود در این بازار، تقریبا ثابت ماند. این موضوع نشان میدهد که شرایط مناسبی برای خرید مسکن در کشور وجود دارد.
راهکارهای خروج از رکود
تحریک تقاضا مهم‌ترین راهکاری است که درباره خروج از رکود عنوان می‌شود. در سال‌های گذشته شاهد بسته‌های مختلفی برای خروج از رکود صنایع مختلف بودیم که همگی بر تحریک تقاضا دلالت داشتند؛ به عنوان مثال برای خروج از رکود صنعت خودرو، طرح اقساطی توانست هدف را محقق کند. بنابراین یکی از مولفه‌های تحریک تقاضا، روش تسهیلات‌دهی است. برخی معتقدند خروج از رکود بدون افزایش قیمت مسکن منطقی نیست. در این شرایط ممکن است متقاضیان مسکن، برای خرید با مشکل مواجه شوند. تعدادی از کارشناسان می‌گویند تسهیلاتی که به منظور تحریک تقاضا به مسکن تعلق می‌گیرد نمی‌تواند افراد را صاحب خانه کند. این تسهیلات تنها مبلغ ناچیزی از هزینه خرید خانه را در بر می‌گیرد و بیشترین بار همچنان بر دوش خریدار است. حال آنکه سود زیادی نیز باید بابت آن پرداخت شود.
سرنوشت مسکن
با توجه به انتخابات، دولت یازدهم برای ۴ سال دیگر کار خود را ادامه میدهد. دولت دوازدهم در این چهار سال میتواند آنچه را در چهار سال گذشته پایه‌ریزی کرده پیگیری کند و به سرانجام برساند. رشد اقتصادی و کنترل تورم دو اقدامی است که به گفته کارشناسان میتواند موجب رونق شود. از سویی خروج از رکود یکی از مهم‌ترین برنامه‌های دولت دوازدهم است. بخش مسکن نیز متاثر از آنچه در فضای اقتصادی اتفاق می‌‌‌‌افتد، میتواند در همین سال ۹۶ تا حدی رنگ رونق بگیرد. پیش‌نیازهای خروج از رکود مسکن مهیاست و نیاز به عزم جدی برای ورود به فاز رونق دارد. البته نظرات مختلفی در خصوص زمان خروج از رکود مسکن مطرح شده است؛ برخی می‌گویند در شش ماه نخست امسال و برخی اعتقاد دارند در شش ماه دوم این اتفاق خواهد افتاد. البته عده‌ای هم بر این باورند که امکان دارد دولت دوازدهم از افزایش قیمت مسکن ممانعت کند که این امر قطعا موجب خروج از رکود نخواهد شد. اگر مسکن را به دو گونه لوکس و غیرلوکس تقسیم کنیم، کارشناسان خروج از رکود مسکن غیرلوکس را که مربوط به اقشار متوسط جامعه است، دور از انتظار نمی‌دانند. اما مسکن‌های لوکس با قیمت‌های بالا همچنان در بین خانه‌های خالی جایگاه ویژه‌ای خواهند داشت. بخش دیگری از مسکن‌های خالی نیز متعلق به مسکن مهر است که مشکلات سکونت در آنها همچنان به قوت خود باقی است.
منبع: الف