علت عدم اقبال ۶۰ درصدی به انتخابات
محمد توکلی
در انتخاباتی که جریان اصولگرا رقیبی جدی در برابر خود نمیدید و از پیش پیروز میدان شده بود مهمترین مسئله قابل تحلیل میزان مشارکت مردم در انتخابات است. عددی که شاید پس از کشوقوسهای فراوان در ستاد انتخابات کشور صبح دیروز در فضای مجازی به شکل غیررسمی منتشر شده و مشخص شد که قریب به ۶۰ درصد مردم تمایلی به شرکت در این انتخابات نداشتهاند. درباره دلایل این سردی انتخابات گفتنی بسیار است و از همان ساعت تا امروز و تا روزهای آینده از آن سخنها میگویند اما شاید بتوان از زاویهای دیگر نیز به آنچه رخ داده نگریست و با رویکردی عملگرایانه این «نه» جدی مردم به صندوقهای رای را مورد توجه قرار داد.
چه عملکرد دولت روحانی را دلیل سردی انتخابات بدانیم، چه ردصلاحیتهای گسترده شورای نگهبان، چه اعتراض جامعه به بی عملی اصلاحطلبان، چه نارضایتی جامعه از مجموعه ساختار سیاسی و نظام حکمرانی کشور و… ما امروز با یک واقعیت روبرو شدهایم که در چهل سال گذشته بی سابقه بوده است؛ مشارکت کمتر از پنجاه درصد در انتخابات.
قاعدتا اگر ما هم مانند سایر کشورها مشارکت انتخاباتی را در همه این سالها برابر با «آری» به نظام سیاسی تبلیغ نمیکردیم و آن را به مفاهیمی دینی همچون «تکلیف» گره نزده بودیم میتوانستیم همچون سخنگوی شورای نگهبان بگوییم «تازه رسیدهایم به انتخابات فرانسه»، اما این خودفریبی چاره کار نیست و باید پذیرفت که در این «نه» به انتخابات سخنهای بسیاری نهفته است و باید این مدنیترین شکل ممکن اعتراض را شنید.
میتوان گفت که در ذیل انتخابات مجلس شورای اسلامی در دوم اسفند ماه ما با یک همهپرسی هم مواجه بودیم. تفاوتی ندارد که چه دلیلی را برای عدم حضور اکثریت پای صندوقهای رای اعلام کنیم؛ هر کدام از این دلایل معنایش نارضایتی جامعه و این شیوه مدیریتی نیز که مردم را به این نقطه رسانده است بخشی از ساختار حکمرانی کشور است. میتوانیم پای تحریم، گرانی، مخالفت با تصمیمات اقتصادی دولت و یا نارضایتی از یک جریان سیاسی را وسط بکشیم و همه این نارضایتیها را به چنین اموری تقلیل دهیم اما نتیجه این رویکرد تکرار همین سردی انتخابات در خرداد ۱۴۰۰ خواهد بود.
مسیر صحیح اما پذیرفتن این مسئله است که انتخابات مجلس، یک همهپرسی بود و مردم با صدایی بلند خواهان تغییر این شرایط شدهاند. مخاطب این صدای بلند تمامی مسئولان و جریانهای سیاسی هستند. از نهادهای انتخاباتی تا نهادهای انتصابی، از اصلاحطلبانی که از میدان رقابت کنار گذاشته شدند تا اصولگرایانی که بی توجه به درصد اندک آرا خود در حال برپایی جشن پیروزی هستند. گوشی برای شنیدن هست؟!
منبع: بهارنیوز