سحر ندارد این شب تار
می‌گل هشترودی- روزنامه بهار
با گذشت نزدیک به ۳ ماه از زلزله غرب کشورو یک ماه از زلزله‌های استان کرمان، هنوز هم ساکنان این مناطق می‌لرزند اما شدت این لرزش‌ها خیلی بیش تر از قبل است چون حالا نه تنها لرزش گاه و بی‌گاه زمین تن و بدن آنها را می‌لرزاند بلکه سرما هم مزید بر علت شده تا غیور مردمان این سرزمین شب‌های سرد زمستانی را به سختی سر کنند. انتشار گاه و بی‌گاه کلیپی از وضعیت اسف بار زلزله زدگان گواه بر روزهای سخت آنان دارد. اما کلیپی که اخیرا منتشر شد خبر از دردی عمیق تر دارد، پدری که به زبان کردی می‌گوید دیگر تاب و تحمل این زندگی را ندارد و حالا که مسئولین به وضعیت آنها رسیدگی نمی کنند به زندگی خود و خانواده اش پایان خواهد داد. پس از آن همسر و فرزندانش را به داخل چادر هول می‌دهد و گالن بنزین را روی چادر می‌ریزد. هر چند که با تلاش اطرافیان موفق به انجام این کار نمی‌شود اما آن چه که بیش از هر چیز مورد توجه قرار می‌گیرد این است که این پدر چه رنج و مشقتی را تحمل می‌کند که راضی به زنده زنده سوزاندن خانواده اش شده و درد و مشقت آن را کمتر از زندگی کنونی خود می‌داند! با تمام این اوصاف هیچ یک از اینها خللی در برنامه‌های روزانه مسئولین مربوطه ایجاد نمی کند و مسئولین در آرامش کامل به سر می‌برند!
***
خودکشی در کرمانشاه
زمین کمتر از یک دقیقه می‌لرزد اما مردم تا سال‌ها تاوان پس می‌دهند. نزدیک به ۷۰ روز از وقوع زلزله در شهرها و روستاهای استان کرمانشاه می‌گذرد. زلزله‌ای که نزدیک به ۷۰۰ کشته و هزاران زخمی برجای گذاشت، خانه‌های زیادی را ویران کرد و خانواده‌های زیادی را از هم پاشید. کسانی که زلزله زندگی‌شان را دگرگون کرد، همگی از توانایی روانی یکسانی برای سالم بیرون آمدن از این بحران برخوردار نیستند و فروپاشی روانی با آنها کاری کرده که برخی به پایان دادن به زندگی‌شان پیش رفته‌اند. علاوه بر همه اینها عدم رسیدگی مسئولین و کم کاری‌های که در جهت رسیدگی به آنها تا کنون صورت گرفته مزید بر علت شده و تاب و توان این مردم سخت کوش را بیش از پیش ربوده است. چندی پیش شهاب نادری نماینده مردم پاوه، جوانرود، ثلاث باباجانی و روانسر در مجلس، با اشاره به وضعیت دشوار مردم این منطقه گفته بود:« برخی از مسئولان در مناطق زلزله زده حضور پیدا کردند و قول‌هایی دادن که هیچکدام از آنها عملی نشد، مردم را در انتظار قرار می‌دهند، اما تحمل این انتظارها برای مردم بسیار دشوار است. تنها انتظار حداقلی ما ساماندهی اسکان موقت مردم است، مردم این منطقه در طول دوران بعد از انقلاب و در زمان جنگ، دشواری‌های فراوانی را تحمل کرده‌اند و اجازه نداده‌اند ذره‌ای از خاک این کشور در اختیار دشمن قرار بگیرد. ۸۶ درصد این مردم به دولت رای داده‌اند و اکنون این توقع را دارند تا امروز دولت به آنها کمک کند، جدا از مسائل مذهبی زلزله در مناطق اهل تسنن که صورت گرفت، اما شاهد کمک‌های فراوان هموطنان اهل تشیع به مناطق زلزله‌زده بودیم، مردم اقدامات بزرگی داشته‌اند اما دولت در کجا قرار دارد.»
وی با تاکید بر اینکه در بحث سرمازدگی ۴ مورد فوتی وجود داشته و حداقل ۲۰ نفر اقدام به خودکشی کرده‌اند و با توجه به شرایط این آمارها قطعا روز‌به‌روز افزایش پیدا می‌کنند، عنوان کرد: «کدام وجدان بیداری قبول می‌کند، دانش‌آموزان ابتدایی زیر چادر تحصیل کنند. امروز کمک به مناطق زلزله زده را سیاسی و جناحی کرده‌اند، اما این مسئله برای هیچ‌کسی قابل قبول نیست، فشارها بر مردم بسیار زیاد است و مردم مناطق روستایی بدون سرپناه در شرایط بسیار سختی قرار دارند. منازل تخریب شده و آسیب دیده تقسیم‌بندی شده‌اند، این تقسیم‌بندی‌ها اصلا صحیح نیست، زلزله‌ای با قدرت۷ و ۳ دهم ریشتر و ۱ هزار و۳۰۷ پس لرزه با قدرت های متفاوت اتفاق افتاده که این زلزله‌ها باعث شده تا خانه‌ها دیگر از استحکام مناسبی برخوردار نباشند. توقع داشتیم تا برای تقسیم‌بندی این منازل تخریب شده از کارشناسان بومی استفاده کنند، قصد این کارشناسان کمک و خدمت به مردم نیست بلکه مچ‌گیری است. این افراد تمام زندگی و سرمایه خود را از دست داده‌اند و در شرایط روحی و روانی مناسبی قرار ندارند، تناقض در گفتار کارشناسان نیز در روحیه افراد بسیار تاثیرگذار است، مردم به دنبال این هستند که درجه تخریب منازل آنها در چه سطحی است و خدمات به چه صورتی به دست آنها می‌رسد.» این نماینده مردم در مناطق زلزله‌زده با اشاره به اینکه مسئولین در مناطق زلزله‌زده کم‌کاری کرده‌اند، اگر خدمت مردم مناطق زلزله‌زده نبود مسئولین کشور در امنیت کامل به سرنمی‌بردند، افزود: «در صورتی که نگاه‌ها تبعیض آمیز باشد، ایجاد مشکل می‌کند. ۳۰ زایمان در مناطق زلزله‌زده وجود داشته که اکثر نوزادان شرایط خوبی ندارند و به دلیل نبود امکانات و عدم وجود تجهیزات گرمایشی در حال فوت هستند، در شب وقوع زلزله به دلیل وجود تنها یک راه دسترسی و بسته شدن آن به دلیل ریزش کوه‌ها امکان کمک‌رسانی وجود نداشت و همین مسئله باعث زیاد شدن تلفات بود.» زندگی در مناطق زلزله زده استان کرمانشاه پس از گذشت هفتاد روز همچنان جریان دارد اما در این بین سوالی که مطرح است این که در وضعیت فعلی نقش دولتمردان در قبال خدمت رسانی به مردم زلزله‌زده چیست؟!
تن کوهبانی‌ها در سرما می‌لرزد!
زمین لرزه کوهبنان، حداقل در مقابل سه زمین لرزه ۶ ریشتری که هجدک را لرزاند خفیف تر بود، شدت زلزله تنها ۵.۲ ریشتر بود اما در کمال تعجب سه هزار و ۵۰۰ خانه را ویران و هزاران نفر را بی‌خانمان کرد. علت تخریب گسترده خانه‌های مسکونی در شهر کوهبنان تنها یک چیز بود، وجود خانه‌ها خشت و گلی و فرسوده در قلب شهر کوهبنان. اگر سری به این شهر تاریخی در شمالی ترین نقطه استان کرمان بزنید به سادگی مشخص می‌شود بیشترین حجم تخریب در بافت قدیمی شهر روی داده است، هر جا چادری برپا شده در کنارش ویرانه‌هایی از یک خانه خشت و گلی وجود دارد. چادرهای سفید هلال احمر در هر گوشه‌ای از شهر خودنمایی می‌کند، گفته می‌شود برای اسکان موقت زلزله زده‌ها حداقل به سه هزار و ۵۰۰ کانکس نیاز است اما در عمل تعداد کانکس‌های توزیع شده پس از یک ماه از زمین لرزه به ۵۰ عدد هم نمی‌رسد. نکته عجیبی که در ذهن‌ها نقش می‌بندد این است که چرا تا کنون هیچ اقدامی برای مقاوم سازی شهر کوهبنان انجام نشده است. نکته خوشایند زمین لرزه کوهبنان این بود که علیرغم خرابی‌های گسترده و مشکلاتی که در بحث عدم وجود مدیریت بحران در این شهرستان احساس شد اما خوشبختانه تلفات جانی نداشت. کار آواربرداری خانه‌های تخریب شده بسیار کند پیش می‌رود به طوری که بسیاری از مردم هنوز بر روی آوارهای خانه‌ها خشتی خود زندگی می‌کنند. اکثر کوچه‌ها و خیابان‌های بخش مرکزی شهر مملو از چادر است در بخش‌های دیگر شهر نیز که خانه‌ها دچار ترک خوردگی شده‌اند هنوز مردم در چادر می‌خوابند. در حالی که مسئولان از آغاز توزیع کانکس در شهر خبر می‌دهند اما هنوز کانکس در شهر توزیع نشده است، از سوی دیگر مردم به خرید کانکس روی آورده اند. کسانی که توان مالی دارند سعی می‌کنند یک کانکس هر چند کوچک خریداری کنند که هم از گزند زمستان بسیار سرد کوهبنان در امان بمانند و هم خطر زلزله را از سر خود دور کنند.کوهبنان به بام کرمان شهرت دارد، این شهر دقیقا بر دامنه کوه بنا شده و سرمای هوایش در کرمان زبانزد است، طاقت آوردن شب‌های برفی و زمستانی این شهر در چادر مردمانی از جنس همین کوهستان‌ها می‌خواهد و این روزها تن بسیاری از این مردم از شب تا صبح در این چادرها می‌لرزد و در انتظار کانکس، آوار برداری و تخصیص اعتبارات بازسازی، شب را صبح می‌کنند و صبح‌ها نیز در صف‌های دریافت تسهیلات و آوار برداری سپری می‌کنند.اینها واقعیت‌هایی است که هر فرد معمولی هم می‌تواند با پوست و استخوان خود لمس کند، چه برسد به مسئولانی که مسئولیت ساماندهی این مردم را دارند، تجربه‌ای از جنس زمستان سرد کوهستانهای شمالی کرمان. اینجا مردم چند چیز را می‌خواهند که بسیار ابتدایی است، اینها نه بازسازی می‌خواهند و نه پول بلکه زلزله‌زده‌های کوهبنان سرپناهی برای فرار از گزند سرمای شدید منطقه می‌خواهند و هر بار قول مسئولان در خصوص توزیع کانکس را به یاد می‌آورند اما چله دوم زمستان هم در حال سپری شدن است و هنوز هم خبری از عمل به وعده مسئولان نیست!
سحر ندارد این شب تار
این طور که معلوم است این شب‌های سرد و بلند که کم از شب یلدا ندارد سحر نخواهد داشت و اکنون نزدیک به ۳ماه است که مردم خطه کرد خواب و خوراک ندارند چراکه زلزله مهمان ناخوانده آنان شده و اوضاع زندگی آنان را به کلی بهم ریخته است و حالا هم که سرمای استخوان سوز کوهستانی مهمان نا خوانده ی چادرهای کوچکشان شده و تاب و توانشان را گرفته است. هرچند وقوع زلزله در یک شهر یا یک روستا نباید موجب شود زندگی در یک شهر تعطیل شود اما وضعیت فعلی استان‌های زلزله‌زده ایران ثابت کرده است که نمی‌توان امیدی به دولت داشت و اگر مردم و نیروهای جهادی نباشند، امیدی به زنده ماندن مردم نیست. زبان قاصر است از رنج مردمانی که در دوران جنگ آماج حمله‌های دشمن بودند و امروز در غصه از دست دادن عزیزان و آوار شدن خانه‌هایشان ونابودن شدن تمام هستی گرفتار شده‌اند، از دیدار بی‌شکوه رئیس‌جمهور از زلزله‌زدگانی قصرشیرینی و ناپدید شدن وزیر راه و مسکن که بگذریم، پرسشی در اینجا مطرح می‌شود، آن هم اینکه چرا با گذشت ۳ ماه از وقوع زلزله و پس لرزه‌هایی که تمامی ندارند و هر لحظه لرزه بر اندام خانواده‌های کرمانشاهی می‌اندازند، هنوز کمک شایانی از سوی دولت به زلزله زدگان نشده است و این طور که می‌گویند هنوز هم ۳۰ درصد زلزله زدگان در چادر به سر می‌برند و در آن هوای سرد کوهستانی حتی کانکسی برای اسکان موقت به آنها داده نشده است؟ این در حالی است که برای زلزله زدگان کرمان و توابع آن هنوز کمک بلاعوضی هم پرداخت نشده است! خبری که فتاح، رئیس کمیته امداد نیز آن را تائید کرد و گفت: «متأسفانه دولت هنوز به هیچ یک از زلزله‌زدگان کمک بلاعوضی را که وعده داده بود محقق نکرده است.» دولت در حالی به وعده خود عمل نکرده است که سخنگوی دولت پیش ازاین اعلام کرده بود که به کسانی که کانکس دریافت کرده باشند، کمک بلاعوض تخصیص نمی‌یابد. اظهارات نوبخت با انتقادات بسیاری روبه رو شد تا جایی که وی مجبور شد جوابیه‌ای را در این راستا منتشر کند و اعلام کند: « اعطای کمک بلاعوض و وام بانکی برای بازسازی واحدهای مسکونی صدمه دیده از زلزله به قوت خود باقی است و کمک سه میلیونی مصوب دولت به هرخانوار زلزله زده برای اسکان موقت نیز یا به صورت نقدی به آنها انجام می‌شود یا در عوض آن کانکس تحویل داده می‌شود. بدیهی است خانواده‌ها اختیار دارند که یا کانکس بگیرند یا سه میلیون تومان وجه بلاعوض اسکان موقت را، که در آن صورت خودشان باید مشکل اسکان موقت را حل کنند.» هرچنددولت به جز این کمک سه میلیونی، قول داده بود برای بازسازی واحدهای مسکونی، ۵ تا ۶ میلیون تومان کمک بلاعوض و وام بانکی به زلزله‌زدگان اعطا کند که هیچ ارتباطی به اسکان موقت و دریافت یا عدم دریافت کانکس نداشته باشد، اما گویی این هم محقق نشده است.
هرچند بیش از این نباید از این دولت که وزیر مسکن آن معتقد است نباید دایه مهربان‌تر از مادر برای زلزله‌زده‌ها شد، انتظار داشت، وزیر غایب دولت دوازدهم که مسئولیت اساسی را در زلزله برای تامین مسکن کرمانشاهی‌ها داشت نه تنها در زمان حادثه و بعد از آن حضور نداشت بلکه مدعی شد قیم مردم برای بازسازی مناطق زلزله‌زده نیستیم و عملا دولت نباید در این مسئله دخالت کند. حتی در یادداشتی در کانال تلگرامی‌اش خود نوشت: «امر تجربه‌شده را دوباره تجربه نکنیم، ازهمین‌روست که روز وقوع زلزله تمام سیاست‌هایی که اینجانب به دولت پیشنهاد کردم مبتنی بر حفظ همین اصل اخلاقی و حقوق شهروندی بود. در بازدیدهایی که از منطقه داشتم اصرارم بر حفظ حق انتخاب توسط زلزله‌زدگان بود. اگر خانوار زلزله‌زده‌ای تمایل دارد که مبلغ کمک بلاعوضِ دولت را دریافت کند و خود به‌نحوی که مصلحت می‌داند اسکان موقت و دائم خود را سامان دهد دایه مهربان‌تر از مادر نشویم.برای من مانند روز روشن است که سیاست‌های مداخله‌گرایانه با شکست روبه‌رو خواهد شد. در مناطق زلزله‌زده ده‌ها کار خیرِ عمومی و یا حتی خصوصی توسط داوطلبان قابل انجام است که همراه با مداخله در زندگی خصوصی آنان نباشد.» هرچند تعبیر وزرای دولت تدبیر و امید درباره حقوق شهروندی درباره مردمی که تمامی زندگی خود را از دست داده‌اند شایان توجه است اما پس از خواندن اظهارات آخوندی و مشاهده ناگوار وضع زلزه‌زدگان کرمانشاه در کنار وضع اقتصادی نابسامان مردم بیش از پیش به این موضوع می‌رسیم که ما را به خیر این دولت امید نیست.
منبع: بهارنیوز