زنان رؤسای جمهور ایران
: سریال خانه پوشالی را اگر دیده باشید، مفهوم بانوی اول و تلاش فردی و جداگانه یک زن برای استقلال و اثرگذاری بر سیاست‌های کشور را متوجه خواهید شد؛ سیاستی که در کشورهای آمریکایی و اروپایی وجود دارد. کشورهایی که همسران رؤسای جمهور نیز در مرکز توجه رسانه‌ای و حتی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی قرار دارند. زنانی که می‌توانند بر تصمیمات کشوری به طور مستقل اثرگذار باشند.
اما در ایران موازنه‌ها متفاوت است. اینجا قدرت به کسی که رأی آورده منتقل می‌شود و وابستگان او در حاشیه قرار دارند، مادامی که خود نخواهند به عرصه وارد شوند. ضمن آنکه زنان، در ایران اسلامی، همچنان از جلب‌توجه و مرکز اخبار بودن گریزانند و تمایلی برای علنی و خبری شدن مناسبات فردی و خانوادگی‌شان ندارند. از این رو است که به‌رغم فرزندان، همسران رؤسای جمهور عمدتاً ناشناخته‌ترین افرادند.در آستانه انتخابات دوازدهم ریاست‌جمهوری، نگاهی داریم بر نقش همسران رؤسای جمهور در ایران اسلامی.
عذرا حسینی/ ابوالحسن بنی صدر
عذرا حسینی، همسر اولین رییس‌جمهور جمهوری اسلامی ایران و تنها رییس‌جمهور برکنار شده؛ چنانچه خود بنی‌صدر در مصاحبه‌های اخیرش گفته است، دخالتی در امور سیاسی نداشت: «همسر من در فعالیت سیاسی به شکل جداگانه و شخصی حضور نداشت و در حال حاضر هم فعالیت سیاسی ندارد».به طوری‌که حتی بعد از فرار بنی‌صدر، زمانی که عذرا حسینی توسط نهادهای امنیتی کشور بازداشت شد، به خواست شهید بهشتی که گفت بر فرض مجرم دانستن بنی‌صدر، هیچ‌کس در ایران حق جسارت و تعرض به حقوق همسر ایشان را ندارد؛ آزاد شد.دوره کوتاه ریاست‌جمهوری بنی‌صدر و بی‌علاقگی همسرش به فعالیت‌های سیاسی موجب شد تا نکته و حرکتی از عذرا حسینی در حافظه تاریخی ملت ایران به یاد نمانده باشد.
پوران رجایی/ شهید رجایی
منصوره خجسته باقرزاده/ آیت‌الله خامنه‌ای
عفت مرعشی/ هاشمی رفسنجانی
هرچند فعالیت‌های انقلابی مرحوم هاشمی رفسنجانی با همراهی همسر شکل گرفت اما بیشترین نقش و مؤثرترین حضور خانم عفت مرعشی را می‌توان در دوران پس از انقلاب دید. زمانی که در سال ۱۳۵۸ شجاعانه سپر همسر می‌شود و او را از تیررس گلوله منافقین نجات می‌دهد.
با این وجود در دوران هشت‌ساله ریاست‌جمهوری هاشمی رفسنجانی، اثری از حضور عفت مرعشی دیده نمی‌شود و اولین حضور رسمی و رسانه‌ای او در سال ۱۳۶۰ و در سفری است که همراه هاشمی به کره شمالی داشتند. اما در لابه‌لای خاطرات منتشر شده هاشمی، در سال‌های پس از ریاست‌جمهوری، می‌توان به نقش پشت پرده، مشاوره‌ها و حتی راهنمایی‌های او در اتفاقات و جریان‌های تمام آن دوران پی برد. عفت مرعشی امروز و بعد از وفات هاشمی نیز همچنان یکی از کانون‌های مهم خبری است؛ دیدارهای او، سفرهایش، صحبت‌ها و موضع‌گیری‌های سیاسی و حتی خانوادگی او مورد توجه رسانه‌های مختلف است و این اتفاقی است که در مورد زنان دیگری مصداق نداشته است.
زهره صادقی/ سید محمد خاتمی
در میان همسران رؤسای جمهور ایران اسلامی، خانم زهره صادقی با وجود خانواده‌ای سیاسی و فرهنگی که داشت می‌توانست نقش مهم و تأثیرگذاری را در عرصه سیاست داشته باشد. او خواهرزاده امام موسی صدر است و دخترخاله خانم فاطمه طباطبایی (همسر سیداحمد خمینی) و سیدصادق طباطبایی. با این وجود هیچ‌گاه به طور جدی وارد عرصه سیاست نشد و تنها در برخی از سفرها به اقتضای جایگاه همسرش، با وی همراهی می‌کرد. شاید بتوان سیاسی‌ترین اقدام زهره صادقی را پاسخ به نامه همسر امیر وقت قطر و درخواست فراخوان دولت‌ها و ملت‌ها برای حمایت از مردم فلسطین، دانست.
اعظم‌السادات فراحی/ محمود احمدی‌نژاد
روی کار آمدن محمود احمدی‌نژاد و همراهی خانم اعظم‌السادات فراحی با او، در دوره اول ریاست‌جمهوری همانند سایر رؤسای جمهور بود؛ فراحی نیز حضور قابل‌تأملی در رسانه‌ها نداشت و تنها در برخی سفرها با همسر خود همراهی داشت و در سفرهای استانی نیز از برخی مؤسسات خیریه و بهزیستی بازدیدهایی داشت. مهم‌ترین اقدام فراحی در این دوره، نوشتن نامه به سوزان مبارک همسر حسنی مبارک، دیکتاتور سابق مصر در جریان حملات رژیم صهیونیستی به غزه در سال ۱۳۸۷ با هدف کمک به مردم فلسطین و بازکردن گذرگاه رفح جهت جلوگیری از وقوع یک فاجعه انسانی بود.با این وجود روند در حاشیه بودن، از دور دوم ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد تا حدودی تغییر کرد. فراحی هم‌پای فضای انتخاباتی ایجاد شده توسط سایر کاندیداها و حضور همسران آنها در کنارشان در ایام تبلیغات، تلاش کرد تا نقش بیشتری داشته باشد و از این رو در برخی از برنامه‌های تبلیغاتی در کنار همسر خود حضور یافت.
در ادامه روند تازه شکل‌گرفته، در آذرماه سال ۸۸، اعظم‌سادات فراحی در اجلاس «همسران سران جنبش عدم تعهد» که در ایتالیا با موضوع «امنیت غذایی و نقش زنان در تلاش جهانی برای مقابله با گرسنگی» برگزار شده بود شرکت و سخنرانی کرد و در حاشیه این نشست نیز با همسران رؤسای جمهور برخی کشورها مانند سنگال، عراق، پاکستان و… دیدار داشت.حضور سیاسی پررنگ فراحی در این دوره را می‌توان در دعوت از او برای شرکت در جلسات شورای فرهنگی اجتماعی زنان، به پیشنهاد خانم منیره نوبخت، مسوول این شورا نیز دید.اعظم‌السادات فراحی در تابستان ۹۱ میزبان همسران برخی از مقامات شرکت‌کننده در شانزدهمین اجلاس سران جنبش غیر متعهدها بود.
موسوی، عارف، قالیباف
تغییر رویه‌ای که از ایام انتخابات سال ۸۸ کلید خورده بود و با نقش‌آفرینی فراحی در دوران ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد پررنگ‌تر شده بود، در انتخابات ۹۲ نیز خود را نشان داد. حضور کاندیداها به همراه همسرانشان یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی بود که می‌توانست جلب‌توجه کند. در این دوره، بعد از همراهی زهرا رهنورد در سال ۸۸ با میرحسین موسوی، شاهد همراهی خانم حمیده مروج با محمدرضا عارف بودیم.
در کنار این حضور خانم زهرا مشیر، همسر محمدباقر قالیباف در دوران ریاست قالیباف بر شهرداری تهران به عنوان مشاور و مدیرکل امور بانوان شهرداری مشغول به فعالیت بود.
صاحبه روحانی/ حسن روحانی
با وجود تمام اتفاقات بیان شده، انتخاب حسن روحانی به نوعی بازگشت به عقب تلقی می‌شد.صاحبه عربی (روحانی)، همسر حسن روحانی، زنی است که در تمام سال‌های حضور روحانی در فضای سیاسی کشور، تنها و تنها در قامت یک زن خانه‌دار حضور داشته است و تا همین اواخر نیز عکسی از او در رسانه وجود نداشت. شاید تنها حضور و فعالیت پررنگی که از صاحبه روحانی در دوران ریاست‌جمهوری قابل یادکردن است، ضیافت او برای زنان در کاخ سعدآباد به مناسبت روز زن است. ضیافت زنانه‌ای که با حضور همسران وزرا، سفرای خارجی مقیم تهران و زنان دولتی بوده و با حواشی فراوانی همراه شد.
حاشیه‌هایی مانند رقص لزگی دختران، کنسرت بانوان، شوی لباس گران‌قیمت، اهدای سکه، لباس‌های قابل تأمل میزبانان و… در روز میلاد حضرت زهرا ؟سها؟ که همگی باعث شد با وجود جوابیه نهاد ریاست‌جمهوری، صاحبه روحانی از نقش‌آفرینی‌های این‌چنینی چشم‌پوشی کند.شاید بتوان آخرین خبری را که در مورد صاحبه روحانی در رسانه‌ها منتشر شد عیادت وی از آیت‌الله مرحوم مهدوی‌کنی، رییس مجلس خبرگان رهبری دانست.
منبع: برترینها
