راهنمای تاریخ گردی در شهرستان سلماس
ماهنامه همشهری سرزمین من – رضا یوسفی: شهرستان سلماس یکی از شهرهای استان آذربایجان غربی است که از یک سو به سواحل شمالی دریاچه ارومیه راه دارد و از سوی دیگر به مرکز ترکیه کنونی یا همان عثمانی و روم در سده های کهن تر؛ شهری که سابقه سکونت طولانی در آن وجود دارد.
آثار تاریخی به جا مانده از سده های پیش از میلاد مسیح تا دوره ساسانیان و سپس دوران اسلامی و حتی قرن معاصر، گواهی بر این مدعاست. به نحوی که آثار مختلفی در این شهر و اطرافش می توان دید؛ از تمدن دوران ماد و هخامنشی که در تپه های باستانی سلماس و اطرافش کشف شده گرفته تا سنگ نگاره معروف «خان تختی» در دوره ساسانی و چندین کلیسای تاریخی در سده های بعدی به دست توانای اهل فن، بنا شده است.
حتی پس از زلزله معروف سال ۱۳۰۹ خورشیدی هم یک حمام سنتی و زیبا در این شهر ساخته شده است. سفر به سلماس، سفری است که از کنار ساحل آرام دریاچه ارومیه شروع می شود و تا عمق تاریخ پیش می رود؛ سفری که در آن می توانید به دیدار بناهای تاریخی زیبایی بروید.

کلیسای تاریخی
کجا بمانیم؟

چطور برسیم؟
از تهران و مرکز: ابتدا خود را به تبریز برسانید. سپس وارد جاده مرند شوید، اما قبل از مرند و در شهر کوچک «صوفیان» مسیر سمت چپ را انتخاب کنید تا به «شبستر» و «تسوج» رفته، بعد از آن ها به سلماس برسید.
از غرب: ابتدا از مسیر مهاباد خود را به ارومیه برسانید و از کمربندی شمالی ارومیه با بزرگراه خاتم الانبیا وارد جاده سلماس شوید.
کجا بگردیم؟
مشهورترین دیدنی ها را در روستاهای اطراف سلماس ببینید.
حمام شیخ: این حمام در خیابان امام (ره)، در داخل شهر سلماس بین میدان انقلاب و مدرس، نبش خیابان سوره ای (پشت شعبه پست بانک) قرار دارد. پس از زلزله سال ۱۳۰۹ عملیات ساخت این حمام در بخش های نوساز شهر آغاز شد.

کتبه خان تختی: از سلماس که بیرون بزنید و وارد جاده ارومیه شوید، ۱۲ کیلومتر بعد از سلماس، درست رو به روی سه راه «سِرُو» کتیبه خان تختی را در سمت چپ تان خواهیددید که به جاده هم بسیار نزدیک است. این سنگ نگاره که بیش از یک هزار و ۷۰۰ سال قدمت دارد، مربوط به دوره ساسانیان است و اردشیر بابکان و پسرش شاپور یکم را نشان می دهد که سوار بر اسب هستند و جلوی هر کدام هم پیاده ای ایستاده است.

کلیساها: در روستاهای اطراف سلماس، چندین کلیسای قدیمی و تاریخی را می توانید ببینید. در جنوب غربی سلماس که وارد خیابان ملت شوید، در همان ابتدای جاده «تازه شهر» خروجی روستای «هفتوان» را در سمت چپ تان می بینید.
در این روستا که فاصله خیلی کمی از سلماس دارد، کلیسای گئورگ مقدس یا هفتوان را خواهید دید که در سال ۱۶۵۰ میلادی (۱۰۲۸) خورشیدی بنا شده است و داخل یک باغ با درختان فراوان و کهنسال قرار دارد. این جاده فرعی را که ادامه دهید به روستای «مَلحَم» می رسید که اگرچه بخش هایی از کلیسایش خراب شده، اما دیدن سنگ قبرهای گورستان ارامنه اش خالی از لطف نیست.

قلعه ها: قلعه «پیرچاوش» بر فراز کوهی به همین نام در نزدیکی کتیبه خان تختی و هچنین قلعه و دخمه های معروف روستای «چهریق» (بعد از تازه شهر و کتبان)، نشان دهنده تمدن کهن سلماس و سکونت مردم در هزاره اول پیش از میلاد در این منطقه است.

منبع: برترینها