تفاوت‌ها و سختی‌های اداره کشور
گروه سیاسی- حسن یونسی در یادداشتی در روزنامه بهار نوشت: به درستی نمی‌دانیم که ابراهیم رئیسی از اسفند ٩۴ که به تولیت آستان امام هشتم علیه السلام رسید، در اندیشه ریاست جمهوری بوده است یا خیر. اما از زمستان ٩۵ خبرهای جسته و گریخته به گوش می‌رسید که مجموعه تولیت بر فعالیت‌هایی تمرکز کرده که بیشتر جنبه‌های تبلیغاتی و جلب رضایت عامه در آنها نهفته است تا ایجاد تحول و توسعه در این نهاد بزرگ غیردولتی. آستان قدس رضوی بزرگترین نهاد موقوفاتی جهان اسلام است. بیش ازیک سوم شهر مشهد جزو موقوفات این آستان است. اما این موقوفات محدود به مشهد و خراسان نیست بلکه در کل کشور در حدود سیصدهزار مستاجر در اراضی موقوفی خود دارد. این بنیاد با استفاده از نذورات و موقوفات مردمی اهداشده از‌تردد سالانه بیش از سی میلیون زائر حرم ثامن الحجج و درآمدهای شرکت‌ها و موسسات وابسته به سازمان اقتصادی رضوی تامین مالی می‌شود.
بنابر گفته مسئولان سازمان اقتصادی رضوی، این سازمان مدیریت ٨٩ شرکت و موسسه را به عهده دارد که یکی از بزرگترین هلدینگ‌های اقتصادی ایران به ویژه در شرق کشور است. گستردگی فعالیت‌های این مجموعه که در زمینه هایی چون عمران و ساختمان، مالی و تجاری، کشاورزی و دامپروری، صنایع غذایی و دارویی، صنعت و معدن، خودروسازی و انرژی فعالیت می‌کند، موجب شده که در هر زمینه‌ای بتواند نیازهای خود را تامین کند. همین ویژگی باعث شده که به اعتقاد بسیاری، مجموعه آستان قدس نمونه یک «ساختار مستقل و خودکفا» تلقی شود. علاوه بر جنبه‌های اقتصادی، دیگر جنبه‌های فعالیت مجموعه آستان شامل اموری است که بی‌شباهت به یک کشور نیست. از داشتن رسانه و نشریه و امور فرهنگی گرفته تا بخش عظیم اداره انتظامات تا تامین بهداشت زائرین و نظافت حرم مطهر تا اداره نیروهای خدماتی و اداری.
بر این اساس است که احتمالا این تصور در متولی این مجموعه عظیم ایجاد شده است که می‌توان از اداره این نهاد یک الگوی موفق برای اداره کل کشور ارائه کرد. کسی که می‌تواند ده‌ها هزار موقوفه و شرکت‌های اقتصادی را اداره کند و میلیون‌ها زائر را راضی و خشنود کند چرا نتواند یک کشور را به همین خوبی اداره کند؟ سخنرانی‌ها و اظهار نظرهای ابراهیم رئیسی در شروع تبلیغات انتخاباتی شاهدی بر احتمال چنین تصوری است. از سخن گفتن در باب ارائه خدمات به محرومین گرفته تا ارائه شاهد مثال از هنر زیبای ایرانی به کار رفته در حرم مطهر تا ساده کردن و کلی گویی‌ها و ارائه تصویری معنوی و آسمانی از یک جامعه آرمانی. همه مقدمات و شواهد نشان می‌دهد که ابراهیم رئیسی تا اینجای مسیر را درست پیموده است اما در همین نقطه است که به مرور واقعیت‌ها خودنمایی می‌کند و او و تیم تبلیغاتی اش را با سؤال‌ها و موانع بسیاری روبه‌رو خواهد کرد.
نخست آنکه تولیت محترم آستان به اقتضای آنکه اداره این مجموعه بر مبنای سلامت و معنویت بناشده است، قاعدتا و عموما به نهادها و سازمان‌های نظارتی پاسخگو نیست. هنوز مردم به درستی نمی‌دانند که تولیت آستان در دوره یک‌ساله اخیر چه عملکردی در جهت بهبود فعالیت‌های زیرمجموعه انجام داده است و ظاهرا ابراهیم رئیسی هم خود را موظف به گشودن باب سخن در این موضوع نمی‌بیند. شاید حجت‌الاسلام رئیسی نسبت به این تفاوت آشکار غافل است که از فردای تصدی اداره کشور باید نسبت به تک تک اعمال و رفتار خود و مجموعه دولت و نسبت به دخل و خرج کشور پاسخگو باشد.
دوم آنکه، یکی از مهمترین منابع درآمدهای اولیه مجموعه عظیم آستان مقدس، موقوفات و نذوراتی است که عامه مردم، خالصانه و عاشقانه پرداخت می‌کنند. یعنی دسترسی متولیان آستان به دخلی بی‌منت و مستمر، منبعی که ایثارگرانه و بدون منت و توقع دریافت و پرداخت می‌شود. تفاوتی آشکار با منابع مالی اداره یک کشور که در آن، در ازای هر یک ریال آن کالا یا خدمتی زیر قیمت وجود دارد که بی پایان و بی منت نیست.
سوم آنکه برفرض موفقیت در مجموعه‌ای چون آستان مقدس، شبیه‌سازی آن با اداره کشور، ساده انگاری و ساده‌سازی است. از همینجاست که ابراهیم رئیسی مجموعه عظیم هنری و فرهنگی کشور با همه ابعادش را با یک اثر هنری کاشی کاری مقایسه می‌کند.در آن تجربه اداری، نه سیاست خارجی معنا پیدا می‌کند و نه تحریم و نه شورای امنیت و نه یک جامعه بزرگ بین المللی با روابط پیچیده سیاسی و اقتصادی. نه وزارت اطلاعات وجود دارد با همه ابعاد امنیتی داخلی و خارجی آن. تنها اداره نفت و گاز کشور به تنهایی بسیار سخت‌تر و پیچیده‌تر از همه مجموعه‌های اقتصادی زیر مجموعه آستان است. تیم تبلیغاتی او احتمالا ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به زائرین حرم مطهر امام هشتم را با اداره صدها بیمارستان و درمانگاه و چند ده میلیون ایرانی تحت پوشش بیمه درمانی قیاس می‌کنند که به این مسیر اشتباه افتاده اند. و ده‌ها نمونه دیگر از سدسازی و جاده‌سازی گرفته تا محیط زیست و گمرک و کشتیرانی که نشان می‌دهد الگو گیری از موفقیت در یک مجموعه محدود با همه ابعاد اقتصادی و فرهنگی اش، برای اداره کشور، حداقل نشانه ساده بینی و سطحی نگری امور است.
نویسنده منکر خدمات ارزشمند و قابل تقدیر و خالصانه مجموعه کارکنان عاشق آستان مقدس نیست. اگر یک زائر علی ابن موسی الرضا از لحظه ورود به این شهر تا هنگامه وداع، در هاله‌ای از عشق و نور سیر می‌کند و با رضایت و آرامش و سرشار از معنویت آنجا را‌ترک می‌کند و جز خیر و خوبی نمی‌بیند، فارغ از خدمت رسانی قابل تقدیر به زائران حرم، ناشی از معنویت و تقدس حاکم بر مجموعه این ناحیه مقدسه است. باید توجه داشت که متولیان این آستان، تقدس ناشی از امام معصوم و آن مکان متبرک را به رفتار و عملکرد خود تسری نبخشند و در این جولانگاه سیاسی، با ساده‌سازی امور اداره کشور، گمان نکنند با همان شیوه و رویکرد می‌توان پاسخگوی مسائل کشور و نیازهای امروز جامعه و مردم بود.
منبع: بهارنیوز