برجام نفت را زنده کرد
روزنامه بهاربرجام یا برنامه جامع اقدام مشترک، در ۲۳ تیر ۱۳۹۴ پس از ۲۰ ماه مذاکرات فشرده و سخت که از آن به عنوان مذاکرات قرن نام برده می‌شود، بین ایران و کشورهای ۵+۱ (آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین و آلمان) به امضا رسید. این توافق در ۲۹ تیرماه ۱۳۹۴ با تصویبت قطعنامه ۲۲۳۱ در شورای امنیت سازمان ملل ماهیت حقوقی پیدا کرد و بدین‌ترتیب، ۶ قطعنامه قبلی این شورا علیه ایران را لغو کرد. اتحادیه اروپا نیز در همان روز برجام را تایید کرد. برجام در ۱۹ مهرماه ۱۳۹۴ در قالب قانون «اقدام متناسب و متقابل ایران در اجرای برجام» به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و با تایید شورای نگهبان در ۲۳ مهرماه برای اجرا به دولت ابلاغ شد. این توافق از ۲۶ دی ماه ۹۴ با انتشار گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر اجرای تعهد ایران در حوزه هسته ای، با برچیده شدن همه تحریم‌های ایران مرتبط با موضوع هسته‌ای به مرحله اجرا رسید. بدین‌ترتیب، با اجرای برجام همه تحریم‌های مرتبط با صنعت نفت، گاز و پتروشیمی لغو و زمینه بازگشت مقتدرانه ایران به بازار جهانی نفت فراهم شد. حالا یکسال از آن بیانیه تاریخی سپری شد؛برجام نفت را زنده کرد‌و صنعت نفت هم حقش را به برجام ادا کرد و برجام را زنده نگه داشته است؛ از همین روست که حسن روحانی، رئیس‌جمهوری گفته است: صنعت نفت کشور حداکثر استفاده را از فضای برجام داشته است. در زمان تحریم، صادرات نفت ایران به پایین‌ترین میزان در دهه‌های اخیر کاهش یافته و فهرست مشتریان به حدود پنج کشور چین، هند، ژاپن، کره جنوبی و‌ترکیه محدود شده بود، که البته آن نیز در مخاطره کاهش بیشتر قرار داشت. در دوران تحریم، صادرات نفت ایران به روزانه حدود یک میلیون بشکه کاهش یافته بود که البته براساس طرحی که برخی اعضای کنگره آمریکا دنبال می‌کردند، قرار بود میزان صادرات نفتی ایران کاهش بیشتری یافته و به صفر برسد. براساس این طرح، قرار بود هر ۶ ماه ٢٠ درصد از فروش نفت ایران کم شود تا اینکه به طور کامل متوقف شود. با استقرار دولت یازدهم، اوضاع تغییر کرد، مذاکرات با ۱+۵ به پیروزی رسید، برجام اجرا و در گشایش‌های آن زنجیر تحریم از پای صنعت نفت ایران باز شد. سرعت بازگشت نفت ایران به بازارهای جهانی و بازپس‌گیری سهم از رقبا در بازارهای آسیایی و اروپایی به حدی بود که شگفتی کارشناسان را به دنبال داشت و حتی عربستان که همواره در مسیر بازگشت ایران به بازار بین‌المللی کارشکنی می‌کرد، در نهایت ناچار شد کوتاه بیاید. بازپس‌گیری سهم بازار در سال‌های تحریم، کشورهایی که نفتی مشابه نفت ایران را تولید می‌کردند، سهم ایران را در بازارهای جهانی اشغال کردند که از جمله آنها می‌توان به عربستان، عراق، نیجریه و روسیه اشاره کرد. کاهش صادرات نفت ایران به حدود یک میلیون بشکه در زمان تحریم، فرصتی را فراهم کرده بود تا نفت «اورال روسیه» و نفت عراق و نیجریه، سهم ایران را در بازار اروپا در اختیار بگیرد؛ عربستان نیز با فراغ بال به سراغ بازار نفت ایران در آسیا و سایر بازارها رفته بود. پس از اجرای برجام و رفع تحریم‌ها وآغازبازگشت نفت ایران به بازار، این کشورها به سرعت در مقابل نفت ایران کوتاه آمدند و مجبور به عقب نشینی شدند، به گونه‌ای که اکنون تهران توانسته است بخش عمده‌ای بازار نفت خود را در مناطق مختلف از جمله اروپا، بازپس بگیرد و میزان تولید و صادرات خود را به دوران پیش از تحریم، نزدیک کند. بازگشت ایران به بازار نفت اروپا تنها به بازپس‌گیری سهم گذشته از بازار این قاره محدود نشده و حتی ایران توانسته است به بازار سنتی صادرات نفت روسیه مانند لهستان نیز وارد شود. بارفع تحریم‌ها و گشایش‌های برجام از بهمن ماه ۱۳۹۴، افزایش تولید و صادرات نفت ایران کلید خورد و در یک دوره زمانی چهار ماهه تولید به حدود چهار میلیون بشکه و صادرات نفت نیز از کمتر از یک میلیون بشکه به بیش از ۲ میلیون بشکه افزایش یافت. ایران در ماه نوامبر ۲۰۱۶ (آبان- آذر) روزانه به طور میانگین ۷۱۰ هزار بشکه نفت به اروپا صادر کرد که بیشترین سهم را کشورهای فرانسه، اسپانیا، یونان، ایتالیا، لهستان، رومانی و هلند داشتند. طولانی شدن فهرست مشتریان به نوشته ایرنا پس از اجرای برجام و گشایش‌های آن، شاهد تغییرات اساسی در فهرست خریداران نفت ایران هستیم. درحالی که در دوران تحریم این فهرست بسیار کوتاه شده بود و به چند کشور آسیایی محدود بود، اکنون و در آغاز زمستان ۱۳۹۵، درکنار خریداران جدید آسیایی، ۱۵ شرکت اروپایی به آن افزوده شده است که روزانه ۷۰۰ هزار بشکه نفت ازایران خریداری می‌کنند. هم‌اکنون عمده خریداران اروپایی نفت ایران شامل شرکت‌های توتال فرانسه، ساراس ایتالیا، هلنیک پترولیوم یونان، لوک اویل روسیه، سپسای اسپانیا، انی ایتالیا و تاپراش‌ترکیه است که قراردادهای بلند مدت با شرکت ملی نفت ایران امضا کرده‌اند. در یک سال اخیر به طور میانگین روزانه ۱۶۰ هزار بشکه نفت توسط توتال فرانسه، ۶۰ هزار بشکه توسط هلنیک پترولیوم یونان، ۳۰ تا ۶۵ هزار بشکه ازسوی ساراس، حدود ۸۰ هزار بشکه توسط لوک اویل روسیه، ۶۰ هزار بشکه از سوی «سپسا» اسپانیا و حدود ۱۵۰ هزار بشکه نفت توسط «توپراش» ترکیه خریداری شده است که پیش‌بینی می‌شود این روند برای سال ۲۰۱۷ میلادی هم تمدید شود. به تازگی شرکت ملی نفت ایران قرارداد ١٠٠هزار بشکه‌ای فروش نفت با شرکت انی ایتالیادر سال ٢٠١٧ میلادی امضا کرده است که از ابتدای ژانویه (دی ماه) سال جدید میلادی این قرارداد هم عملیاتی شد. افزایش درآمدهای نفتی درماه‌های اخیر، صادرات نفت و میعانات گازی ایران از یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه به سطح ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه افزایش یافته است که براساس آن، مقام‌های رسمی از افزایش ماهانه ۳٫ ۳ میلیارد دلاری درآمد نفت در ماه‌های اخیر خبر داده‌اند. بر این اساس، درآمد نفتی ماهانه کشور از حدود یک میلیارد دلار در قبل برجام به حدود ۳٫ ۳ میلیارد دلار رسیده است. برجام به ما حق انتخاب داد معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت در گفتگو با ایسنا با بیان این که برجام به ما حق انتخاب داد، گفت: با تحولات صنعت نفت بعد از برجام ضریب امنیت ملی افزایش پیدا کرد. معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت که از او بعنوان عضو سابق تیم مذاکره کننده هسته‌ای نام برده می‌شود، فعالیت‌های برجامی صنعت نفت را در سه بخش نفت، تجهیزات، سرمایه گذاری و تامین منابع مالی پس از اجرای برجام تشریح کرد. امیرحسین زمانی نیا گفت: گشایش‌های برجام در صنعت نفت و گاز ما سبب شد که ما بتوانیم از تمام ظرفیت خودمان برای توسعه، تولید و صادرات استفاده کنیم و هیچ مانعی به خصوصی در این زمینه نداریم. وی با بیان که در طول سه سال گذشته کارهای زیادی در صنعت نفت انجام و سرعت این کارها پس از برجام افزایش پیدا کرده است، افزود: همه دنیا اذعان می‌کند صنعت نفت و گاز ایران به طور چمشگیری توسعه پیدا کرده است. وی با تشریح فعالیت‌های پسابرجام در صنعت نفت به دریافت وجوه حاصل از فروش نفت اشاره کرد و گفت: بعد از اجرای برجام پول حاصل از صادرات نفت ایران به طور مرتب دریافت و به خزانه دولت واریز می‌شود. درآمد نفتی کشور در نه ماهه امسال ٢٩ میلیارد دلار بوده است که این رقم بعد از ماه آذر با توجه به توافق اوپک به نحو چشمگیری افزایش پیدا خواهد کرد. زمانی نیا با بیان این که مسائل مربوط به نفتکش‌ها از جمله بیمه، پرچم، کلاس، رده‌بندی نیز با اجرای برجام حل شده است، اظهار کرد: هم اکنون نفتکش‌های ایرانی مشکلی برای استفاده از پرچم کشورهای مختلف ندارند و خرید قطعات و تجهیزات چه در داخل و چه در خارج از کشور با سهولت و هزینه‌های کمتر انجام می‌شود. رقابت برای سرمایه‌گذاری رسانه‌های خبری حاشیه خلیج‌فارس با انعکاس افزایش توانمندی تولید و صادرات نفتی جمهوری اسلامی ایران نوشتند: صادرات نفت ایران در سال ۲۰۱۶ به سطح بالا و ثبت یک رکورد رسیده است و همزمان شرکت‌های جهانی نفتی برای سرمایه‌گذاری در این زمینه به رقابت با یکدیگر می‌پردازند. نشریه الانباء کویت با اشاره به رکوردزنی فروش نفت ایران به هند در سال ۲۰۱۶ پس از پایان تحریم‌ها نوشت: شرکت‌های جهانی در زمان تحریم‌ها فعالیت‌های نفتی‌شان را در ایران کاهش داده بودند چرا که شرایط برای پرداخت تعهدات مالی و همچنین انجام مراحل بیمه امکان‌پذیر نبود و صادرات نفت ایران نیز به نصف کاهش یافت، اما تعامل ایران با شرکت‌های نفتی پس از لغو تحریم‌ها به حالت عادی خود بازگشته است. همچنین به نوشته پایگاه خبری عیون الخلیج ،هند بعد از چین دومین خریدار بزرگ نفت ایران در آسیا است.
منبع: baharnews.ir