بازنده قتل صالح کیست؟
گروه بین‌الملل: خبر قتل علی عبدالله صالح رییس‌جمهور پیشین یمن توسط متحدان چندساله اخیر خود یعنی گروه انصارالله (حوثی‌ها)، سبب وارد آمدن شوک تازه‌ای به تحولات بحران یمن شد. با نگاهی به آنچه در روزهای اخیر در یمن می‌گذشت شاهد افزایش تنش و شکاف میان نیروهای صالح و حوثی‌ها بودیم؛ این افزایش تنش‌ها در نهایت کار را به بروز درگیری‌های مسلحانه میان نیروهای دو طرف در صنعا، پایتخت این کشور هم کشاند.
مرگ علی عبدالله صالح که بر اساس آنچه از شواهد و قرائن اولیه‌ای مانند اعلام خبر کشته شدن صالح از سوی رسانه‌های گروه حوثی‌ها برمی‌آید اقدامی از سوی نیروهای حوثی بوده است – و یا حداقل انگشت اتهام به سوی آنان است – می‌تواند اوضاع بغرنج یمن را بیش از پیش به هم بریزد. در خصوص کشته شدن رییس جمهور پیشین یمن فرضیه‌های دیگری همچون احتمال دست داشتن برخی کشورهای خارجی در آن مطرح می‌شود اما آنچه فعلا بیش از دیگر فرضیه‌ها و احتمالات مطرح شده این است که قتل او از سوی شبه‌نظامیان منتسب به حوثی‌ها انجام شده است.
این اقدام ، (قتل اعدام گونه صالح) در نگاه اول یک موفقیت برای نیروهای عبدالملک الحوثی است، زیرا رهبر یکی از نیروهایی که به تازگی به مخالفت با این گروه برخاسته بود از میان برداشته شده است اما با کمی تامل می‌توان دریافت که اتفاقا بازنده بزرگ کشته شدن علی عبدالله صالح حوثی‌ها هستند. برای توضیح بیشتر این مطلب باید به چند سال قبل بازگردیم و زمانی را به یادآوریم که نیروهای علی عبدالله صالح و شبه نظامیان حوثی به توافقی برای ایجاد نوعی ائتلاف دست یافتند.
در آن مقطع زمانی این اتحاد بازتاب خوبی را در کشور یمن داشت؛ کشوری که مورد تهاجم نظامی قرار گرفته بود و بنا بر اعلام نهادهای بین المللی در وضعیت ناگواری از جهات مختلف قرار داشت. این همگرایی بین نیروهای صالح و حوثی سبب افزایش توان یمنی‌ها برای دفاع در برابر تهاجم شده بود اما از چند روز گذشته و با افزایش قابل ملاحظه تنش‌ها میان این دو گروه شاهد آن بودیم که این اتحاد کاملا فروپاشید و در نهایت در روز گذشته با مرگ رهبر یک سوی این اتحاد به خط پایان رسید. مرگ علی عبدالله صالح به طور طبیعی بی‌جواب نخواهد ماند و نیروهای نزدیک به او نیز به دنبال نشان دادن عکس العمل در برابر این اتفاق هستند. این موضوع سبب بالا گرفتن تنش‌های داخلی در یمن و از سوی دیگر کاهش توان یمنی‌ها در دفاع از تهاجم خارجی نیز خواهد شد.
با کنار هم قرار دادن این قطعات پازل می‌توان به این نتیجه رسید که بازنده قطعی مرگ علی عبدالله صالح بدون‌تردید شبه نظامیان حوثی خواهند بود. بی توجهی به منافع دراز مدت اتحاد با علی عبدالله صالح که سبب هم افزایی بخش بزرگی از نیروهای یمنی برای مقابله با تهاجم خارجی شده بود حالا سبب آن شده است که حوثی‌ها دچار یک چالش جدی جدید شوند. آنان که تا پیش از این علاوه بر تهاجم ائتلاف عربی به رهبری عربستان سعودی از سوی جامعه بین الملل نیز گروهی مقبول نبودند، حالا و با کشته شدن علی عبدالله صالح و دراز شدن انگشت اتهام به سوی آنان با یک درگیری بزرگ داخلی نیز مواجه خواهند بود.
پرسش دیگری که می‌توان به بهانه این رویداد در کشور یمن، ناظر بر تحولات منطقه به آن پرداخت پرسش از نقش قدرت‌های منطقه‌ای در چگونگی مدیریت این بحران است. چه بخواهیم و چه نه از نگاه بیرونی آنچه در یمن می‌گذرد نوعی چالش میان ایران و عربستان در نظر گرفته می‌شود. روابط بسیار نزدیک ایران و حوثی‌ها موضوعی نیست که بتوان آن را به سادگی کتمان کرد و تهاجم عربستان به یمن و نزدکی این کشور به منصور هادی نیز نکته‌ای نیست که از چشم‌ها پنهان مانده باشد. در نتیجه ما در یمن با نوعی جنگ یا به عبارتی ملایم‌تر چالش نیابتی روبرو هستیم.
قدرت‌های بزرگ نیز تا به اینجا بیشتر از آن که به شکل علنی و صریح از یک طرف این چالش حمایت کنند هر دو سوی بحران یمن را به خویشتنداری دعوت کرده‌اند و البته در این شکل از بی‌طرفی تاکید بر نگاه منفی به حوثی‌ها و انتقاد از تهاجم‌های نظامی بی محابای عربستان نیز که سبب وضعیت ناگوار در یمن شده است هم وجود دارد. در چنین شرایطی راه حل مورد تاکید دستگاه سیاست خارجی کشورمان برای حل و فصل بحران یمن پایان تهاجم نظامی عربستان و گفتگوهای «یمنی – یمنی» است. راه حلی که حالا و با کشته شدن یکی از طرف‌های این گفتگوها و افزایش تنش‌ها و درگیری‌های مسلحانه داخلی، در دوردست‌ها قرار گرفته است. به همین جهت می‌توان بازنده دیگر مرگ رییس جمهور سابق یمن را ایران دانست. راه حل مدنظر مقامات ایرانی برای حل بحران یمن بر گفتگوهای داخلی استوار بود که به طور طبیعی در چنین شرایطی امکان تحقق آن نخواهد بود.
به طور خلاصه می‌توان گفت انفجار منزل مسکونی علی عبدالله صالح و کشته شدن رییس‌جمهور سابق یمن سبب افزایش فشارها بر حوثی‌ها خواهد شد؛ فشارهایی که می‌توان آن را در دو سطح داخلی و بین‌المللی ارزیابی کرد. حوثی‌ها با این اقدام، خود و کشور حامی‌شان یعنی ایران را وارد چالش و بحرانی کرده‌اند که امکان رهایی از آن به سادگی و در کوتاه مدت نخواهد بود.
منبع: بهارنیوز