اطلاعاتی در خصوص درد لگن
درد لگن (قسمت تحتانی شکم) یکی از شکایات شایع زنان و معضلات تشخیصی طب زنان است.
درد لگن ممکن است منشأ ژنیکولوژیک، گوارشی و یا مرتبط با حاملگی و مزمن یا حاد باشد. اصولاً در مواجهه با درد لگن بایستی به ترتیب سه مسئله را مشخص نمود: (۱) آیا شکم حاد جراحی وجود دارد؟ (۲) آیا بیمار حامله است؟ (۳) مشکل بیمار حاد است و نیاز به اقدام اورژانسی دارد یا مزمن بوده و میتوان بطور سرپایی بیمار را تحتنظر و پیگیری قرار داد؟
اولین شرط برای دستیابی به مسائل فوقالذکر، داشتن آگاهی کافی در مورد تمامی علل بوجود آورندۀ درد لگن است. لذا قبل از نحوۀ برخورد با این شکایت ابتدا توضیحی مختصر در مورد علل آن میدهیم.
علل اصلی و مهم در لگن (و قسمت تحتانی شکم) در زنان
۱ درد حاد لگن یا قسمت تحتانی شکم ۱۲
از نظر تعریف به دردهای شکمی (یا لگنی) که در ظرف چند دقیقه تا ساعت یا چند روز شروع شده و شدید هستند یا سیری پیشرونده داشته و نیاز به اقدامات تشخیصی و درمانی اورژانسی دارند، شکم حاد گفته میشود و براساس اینکه نیاز به درمان جراحی یا طبی فوری داشته باشد به ترتیب به دو نوع شکم حاد جراحی و شکم حاد طبی تقسیم میشود که ممکن است مرتبط با حاملگی باشند، یا منشأ ژنیکولوژیک و یا غیرژنیکولوژیک داشته باشند. اولین مسئله مهم در رابطه با شکم حاد (یا درد حاد لگن) مشخص کردن این است که آیا بیمار حامله است و عوارض آن در کار است یا نه؟
علل مرتبط با حاملگی
آن دسته از عوارض حاملگی که در اوایل (سه ماهۀ اول) حاملگی رخ میدهند، میتوانند با درد حاد لگن یا قسمت تحتاتنی شکم تظاهر کنند که مهمترین و شایعترین آنها عبارتند از (جدول ۲-۱۲): اکثر انواع سقط (ناقص، تهدید به سقط، عفونی و …)، حاملگی نابجا و کیست جسم زرد.
سقط: در این حالت درد بهصورت کرامپی، متناوب و در خط وسط بالاای پوبیس و لگن احساس شده و از ویژگیهای آن وجود سابقۀ به تأخیر افتادن قاعدگی، وجود علائم و نشانههای حاملگی و خونریزی واژینال است (در سقط عفونی، تب و ترشحات بدبوی واژینال نیز وجود دارد.
حاملگی نابجا: این حالت غالباً بهصورت درد نسبتاً شدید کرامپی متناوب یا پایدار، خونریزی واژینال با سابقۀ تأخیر افتادن قاعدگی تظاهر میکند که در صورت پاره شدن (لوله) به شکم حاد جراحی تبدیل میشود. از ویژگیهای آن وجود حساسیت یک طرفۀ آدنکس و تودۀ آدنکسی یک طرفه دردناک (قبل از پاره شدن) است.
کیست جسم زرد حاملگی: کیست کورپوس لوتئوم یک کیست فونکسیونل منفرد و یکطرفه بوده و ممکن است در اوایل حاملگی بروز کند (شایعترین تودۀ آدنکسی در حاملگی). این کیست معمولاً بدون علامت بوده و در اکثر موارد تا حوالی هفته ۱۴ تا ۱۶ حاملگی خودبخود تحلیل رفته و برطرف میشود اما ممکن است پاره شود یا موجب تورشن آدنکس شود که در این حالت افتراق آن از حاملگی لولهای پاره شده اکثراً در لاپاراتومی امکانپذیر خواهد بود.
Degenerating Leiomyoma: لیومهای رحمی تومورهای فیبروئید رحمی و شایعترین نئوپلازی رحم بوده که در حاملگی معمولاً کمی بزرگ میشوند ولی اکثراً بدون علامت هستند. اما در درصد کمی از موارد ممکن است دچار انفارکتوس هموراژیک و درنتیجه نکروز شوند (red degeneration & necrobiolosis) که در این حالت همانند یک انفارکتوس احشایی به صورت درد ناگهانی و شدید شکم (سوپراپوبیک یا یک طرفه) و حساسیت موضعی رحمی (روی موضع انفارکته) و اغلب تب و لکوسیتوز و گاهی تحریکپذیری رحمی و زایمان پرهترم تظاهر میکند. این حالت اکثراً بهصورت کنسرواتیو (استراحت، کنترل درد و …) درمان میشود.
منبع: mahsho.com