اصلاح‌طلبان در دام استراتژی فاخته‌ای
علی میرزامحمدی -جامعه شناس و استاد دانشگاه
استفاده از استعاره « فاخته» در ادبیات سیاسی ایران کمک می‌کند تا با الهام از چرخه زندگی این پرنده باهوش و زیرک به تبیین آسیب شناسانه اصلاح‌طلبی نیابتی بپردازیم. اینکه اصلاح طلبان با شناخت و درک واقعیت‌های ساختار قدرت سیاسی به جای آنکه خود به صورت مستقیم در رقابت‌های انتخاباتی ورود نمایند طیف‌های سیاسی مورد حمایت خود را به نیابت مورد حمایت قرار دهند، می‌تواند در بوته نقد قرار گیرد. یکی از موارد انتقادی مورد تاکید در این نوشتار آن است که اصلاح طلبان با این شیوه، خود را هر چه بیشتر در معرض سوء استفاده انگلی دیگر طیف‌های سیاسی و حتی نیروهای سیاسی به اصطلاح مستقل قرار می‌دهند. به عبارت دیگر اصلاح طلبان بی آنکه خود بدانند در دام «استراتژی فاخته ای» رقبای خود گرفتار شده اند.
بر اساس «استراتژی فاخته‌ای» نیروهایی که هیچ تعهد و علاقه‌ای به اصلاحات ندارند، با تظاهر و ابراز علاقه ابزاری، با امکانات و هزینه‌های متعلق به اصلاحات، پرورش و رشد می‌یابند تا در زمان مناسب نیروهای واقعی اصلاحات را از صحنه قدرت سیاسی، حذف و حتی موجب سقوط آنها بشوند و خود در سپهر سیاسی به پرواز درآیند!؟ . این درست شبیه کاری است که پرنده فاخته با تخم گذاری انگلی در لانه پرندگان دیگر انجام می‌دهد و پرندگان میزبان بی اطلاع از آن، ضمن پرورش پرنده‌ای غریبه، ناآگاهانه به مرگ جوجه‌های خود رضایت می‌دهند؟ !واقعیت این است که طیف‌های سیاسی با گفتمان و اندیشه مستقل نمی‌توانند و حتی نمی‌خواهند از استراتژی فاخته‌ای بهره بگیرند؛ اما طیف‌های سیاسی که از نظر اندیشه‌ای معلق هستند و یا رویه‌ای عملگرایانه بدون تعهد به سبک فکری واحد دارند، می‌توانند استفاده از استراتژی فاخته‌ای را در دستور کار خود قرار بدهند. عدم تعهد اعتدال گرایان به مطالبات اصلاح‌طلبان یکی از نشانه‌های بارز رشد فاخته‌های سیاسی بود، اما فاخته‌های مهمتری برای انتخابات سالهای ۹۸ و ۱۴۰۰ در حال پرورش و رشد هستند.
اصلاح طلبان اگر نتوانند فاخته‌های سیاسی خود را در مرحله اولیه بیرون بیندازند، در انتخابات ۱۴۰۰ میزبان «ابرفاخته‌های سیاسی» خواهند بود که همه سرمایه‌های اصلاح طلبی را به یغما خواهند برد. در این زمان بعید نخواهد بود که اصلاح طلبان نادانسته و یا از روی جبر سیاسی با هزینه خود ستادهای انتخاباتی فاخته‌های سیاسی خود را مدیریت خواهند نمود!؟اگر اصلاح طلبان عزم جدی بر مقابله با فاخته‌های سیاسی خود را دارند، در گام نخست باید جرات نقد برخی فعالان سیاسی منتسب به لیست امید را که با دوزیستی اصول گرایی- اصلاح طلبی عملکردی مشکوک داشته‌اند داشته باشند. آنها نباید از پالایش درونی بهراسند؛ چراکه این پالایش درونی برای موفقیت آنها در انتخابات ۹۸ حیاتی است.
منبع: بهارنیوز